باهره حیدری- در دومین روز از ماه محرم ۱۴۰۴، ایران اسلامی شاهد یکی از پرشکوه‌ترین و پرمعناترین آیین‌های وداع با فرزندان غیور خود بود؛ مراسمی که نه‌فقط تجلی سوگ مردمی در فراق شهدای اقتدار، بلکه جلوه‌ای از وحدت ملی، پایبندی به آرمان‌های مقاومت، و نمایش خیره‌کننده‌ای از قدرت نرم جمهوری اسلامی در برابر افکار عمومی جهانی بود. حضور میلیونی مردم در خیابان‌ها، تابوت‌هایی پیچیده در پرچم سه‌رنگ ایران، و طنین شعارهای ضدصهیونیستی و ضدآمریکایی، صحنه‌هایی بود که رسانه‌های بین‌المللی را واداشت تا بار دیگر، عظمت و اقتدار مردمی نظام جمهوری اسلامی را در صدر اخبار خود بازتاب دهند. از واشنگتن تا دوحه، از لندن تا پاریس، دوربین‌ها متوجه تهران بود—شهری که این روزها، روایت مقاومت را با صدایی رساتر از همیشه به گوش جهان رساند.
میدان انقلاب، میدان پیام
میدان انقلاب تهران که در حافظه تاریخی ملت ایران همواره نماد اعتراض، اتحاد و ایستادگی بوده، بار دیگر تبدیل به صحنه‌ای از وحدت ملی شد. رسانه‌ها بر حضور هزاران نفر از مردم عزادار در لباس‌های سیاه، تصاویری از فرماندهان شهید و دانشمندان هسته‌ای، و پرچم‌های ایران تأکید کردند.
این مراسم را می توان در سه بُعد بررسی شود:
1. بُعد داخلی (وحدت و اقتدار ملی):
حضور مردم با هر دیدگاه سیاسی در مراسم، جلوه‌ای از همبستگی ملی بود. از پیام رئیس مجلس قالیباف تا سخنان سردار نائینی و سردار وحیدی، همگی تأکید بر «پاسداشت خون شهدا»، «آمادگی دائمی» و «وحدت در میدان عمل» داشتند. این نوع حضور میلیونی، آن‌گونه که شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی گفت، حامل پیام آشکاری برای دشمنان بود: مردم ایران در دفاع از خاک و عزت، خط‌قرمز مشترک دارند.
2. بُعد بین‌المللی (پیام قدرت و بازدارندگی):
رسانه‌های غربی و منطقه‌ای با تعابیری چون «حضور عظیم مردم»، «تشییع رسمی برای فرماندهان ارشد»، و «شعارهای ضدآمریکایی و ضدصهیونیستی» عملاً پیام سیاسی ایران را بازتاب دادند. این پیام ساده بود: «ما قربانی بودیم، اما منفعل نیستیم.» اعلام رسمی آغاز عملیات «وعده صادق ۴» توسط فتاح و تأکید بر پاسخ کوبنده‌تر، تاکیدی بر پویایی استراتژی بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران است.
3. بُعد روانی-رسانه‌ای (مدیریت ادراک عمومی):
بازخوانی مراسم تشییع شهید حاج قاسم سلیمانی در فضای رسانه‌ای این روزها از سوی تحلیل‌گران جهانی، نشان‌دهنده درک تأثیر روانی این‌گونه تجمعات بر افکار عمومی منطقه و جهان است. قدرت نمادین شهادت، پدیده‌ای است که در روایت ایرانی، نه‌تنها تلخ نیست، بلکه مولد انگیزه و انسجام است؛ امری که غرب، علیرغم تجربه‌اش در میدان جنگ نرم، هنوز در درکش ناکام مانده است.
شبکه خبری سی‌ان‌ان آمریکا در گزارش خود با اشاره به جمعیت عظیم شرکت‌کننده در مراسم نوشت: «در تهران، هزاران نفر به احترام مقامات نظامی و غیرنظامی کشته‌شده در حملات اسرائیل گردهم آمدند. شرکت‌کنندگان لباس سیاه بر تن داشتند و شعارهایی علیه اسرائیل و ایالات متحده سر دادند.» این گزارش، پوشش رسانه‌ای برجسته‌ای بود که تلاش کرد توجه جهانیان را به ابعاد انسانی تلفات جنگ ۱۲ روزه اخیر بین ایران و اسرائیل جلب کند.
شبکه خبری الجزیره نیز از حضور هزاران نفری مردم در تهران گزارش داد و تصاویری از تابوت‌هایی که با پرچم جمهوری اسلامی ایران پوشیده شده بودند را پخش کرد. الجزیره همچنین به حضور پررنگ خانواده‌های داغدار و چهره‌های سیاسی و نظامی اشاره کرد و این رویداد را به عنوان نمایشی از «وحدت ملی در سایه اندوه و اراده جمعی برای پاسخ» توصیف کرد.
در ترکیه نیز شبکه تی‌آرتی به برگزاری رسمی مراسم تشییع برای بیش از ۶۰ نفر از شهدای نظامی، هسته‌ای و غیرنظامیان اشاره کرد و نوشت که پس از اظهارات تند دونالد ترامپ علیه رهبر معظم انقلاب، واکنش دیپلماتیک ایران و مراسم تشییع، بیانگر جدیت جمهوری اسلامی در مواجهه با تهدیدات خارجی است.
رسانه‌هایی چون آسوشیتدپرس، خبرگزاری فرانسه و رویترز نیز این مراسم را به صورت زنده یا در گزارش‌های تصویری بازتاب دادند. رویترز در گزارش خود نوشت: «دست‌کم ۱۶ دانشمند هسته‌ای و ۱۰ فرمانده ارشد نظامی در این مراسم تشییع شدند. مردم با در دست داشتن تصاویر شهدا، در کنار تابوت‌هایی که با پرچم ملی پوشیده شده بود، سوگواری کردند.»
پیام روشن سردار علی‌محمد نائینی، سخنگوی سپاه پاسداران، در هشدار به رژیم صهیونیستی و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، نشان از عزم راسخ ایران برای مقابله با هرگونه تجاوز داشت: «اگر بار دیگر به منافع ملی و دارایی‌های ایران تعرض شود، پاسخ ما متفاوت، کوبنده‌تر و ویرانگرتر خواهد بود که می‌تواند روند رو به زوال رژیم را تسریع بخشد.» این سخنان، صدای اقتدار و هشدار صریح به دشمنان ایران است که مسیر خود را از مسیر ملت ایران جدا کردند.
در همین حال، سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، پس از شرکت در این مراسم نوشت: «ایران با واژه‌ی تسلیم بیگانه است» و یادآور شد که «فریاد هیهات منا الذلة حسینی در محرم امسال از هر سال رساتر است.» این جملات، تجلی روح مقاومت و عزت ملی است که از دل تاریخ چند هزار ساله ایران اسلامی نشأت گرفته و در این روزها به شکلی استوارتر از همیشه خود را نشان داد.
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، نیز ضمن سپاسگزاری از حضور میلیونی مردم در تشییع شهدای اقتدار، بر این نکته تأکید کرد که مردم، «نه فقط پیکرها را، بلکه پرچم عزت ایران را بر دوش کشیدند» و نشان دادند که در برابر دشمنان متحد و یکپارچه‌اند. وی افزود: «امروز دنیا دید که ایران یکپارچه ایستاده است؛ حتی آنان که شاید اختلاف نظر داشته‌اند، اما در دفاع از ایران دوشادوش هم هستند.»
از سوی دیگر، امیر سرتیپ محمد محمودی، معاون اجرایی ارتش، با اشاره به آمادگی کامل نیروهای مسلح گفت: «نیروهای مسلح همیشه آماده هستند» و این آمادگی، تضمین‌کننده امنیت و اقتدار ملی ایران است.
همچنین، رئیس ستاد اجرایی فرمان امام(ره)، فتاح، در پیامی محکم به دشمنان ایران هشدار داد که «پاسخ هرگونه تجاوز، عملیات وعده صادق ۴ خواهد بود» که از نظر توان نظامی، چندبعدی و فراتر از انتظار است. وی افزود: «دشمن باید بداند که پشتوانه ما تنها توان نظامی نیست بلکه پشتوانه الهی، ولایت فقیه و خون شهداست.»
شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی با صدور بیانیه‌ای، این حضور باشکوه را «معنادارتر از هر زمان دیگر» خواند و آن را نمایشگر اراده امت برای ادامه مسیر مقاومت دانست. این شورا تأکید کرد که حضور میلیونی مردم، «نمایش ژرفی از پیوند نسل‌ها با خون‌های جاری در مسیر حق و تجلی گفتمان ایثار در زیست اجتماعی ملت» بود.
در پایان، سردار احمد وحیدی، مشاور فرمانده کل سپاه، ضمن قدردانی از مردم و نیروهای مسلح، یادآور شد که ایران هرگز تسلیم نمی‌شود و دست‌های نیروهای مسلح روی ماشه است تا با هرگونه تجاوز برخورد کوبنده کند.
