محبوبه بیدکی - افزایش بی‌رویه قیمت برنج در بازار، فراتر از نوسانات معمول عرضه و تقاضا، ریشه‌های پیچیده‌ای دارد که مستقیماً بر تورم و قدرت خرید مردم تأثیر می‌گذارد.
در این زمینه محمد جلالی نماینده مجلس شورای اسلامی، به دلایل افزایش قیمت برنج اشاره کرده و می گوید: عواملی در این افزایش قیمت دخیل هستند که خارج از سازوکارهای معمول بازار عمل می‌کنند. در این میان، “احتکار” به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل غیرمتعارف در شوک‌های اخیر بازار برنج مطرح بوده است، به خصوص زمانی که از طریق سیستمی خارج از سامانه انبارها صورت می‌گیرد.
نماینده مردم محلات و دلیجان در مجلس دوازدهم تاکید می کند؛ احتکار یکی از برندها و مجموعه‌ها خارج از فضای سیستم “سامانه انبارها” صورت گرفته است. این اقدام نامتعارف به دلیل عدم ثبت موجودی در این سامانه، شناسایی و برخورد با محتکران را دشوار کرده است، لذا کمیسیون کشاورزی بر بروزرسانی و تقویت این سامانه تاکید دارد تا امکان شناسایی و برخورد قاطع با متخلفان فراهم گردد.
عضو کمیسیون کشاورزی در پاسخ به سوالی مبنی بر با توجه به اینکه تولید داخلی برنج کفاف مصرف کشور را نمی‌دهد، نقش واردات و ممنوعیت فصلی آن در این میان چیست؟یادآور می شود؛ در واقع، تولید داخلی برنج نیاز کل کشور را پوشش نمی‌دهد و واردات بخش مهمی از نیاز بازار را تأمین می‌کند. نکته حائز اهمیت این است که ممنوعیت واردات برنج در فصل برداشت داخلی، فرصتی را برای محتکران فراهم آورده تا با ایجاد کمبود مصنوعی، قیمت‌ها را افزایش دهند. اگرچه دولت برای کنترل این وضعیت و شکستن آثار روانی منفی بازار، اخیراً اقدام به صدور مجوز ثبت سفارش واردات در این دوره نموده است، اما این ممنوعیت فصلی، خود عاملی تشدیدکننده بوده است.
وی ضمن اشاره به برنامه های دولت برای حمایت از کشاورزان و تنظیم بازار در فصل جدید،تاکید می کند؛
وزارت جهاد کشاورزی در نظر دارد جهت حمایت از کشاورزان در فصل برداشت جدید، بخشی از برنج تولید داخل را از طریق شرکت‌های زیرمجموعه خود خریداری کند, این،اقدام به دولت امکان می‌دهد تا در مواقع لزوم برای تنظیم بازار، برنج را به صورت مستقیم عرضه کرده و از سوداگری و نوسانات شدید قیمت جلوگیری به عمل آورد، پیش‌بینی می‌شود این راهکار منجر به تثبیت و کاهش قیمت برنج در بازار خواهد شد.
جلالی در مورد تاثیر این اقدامات بر سفره‌های معیشتی مردم،خاطرنشان می کند؛ بنده معتقدم که با این اقدامات نه تنها روند افزایش قیمت تثبیت می شود، بلکه شاهد کاهش قیمت برنج نیز خواهیم بود، این رویکرد جامع، با هدف تنظیم بازار و حمایت از مصرف‌کنندگان، به تدریج منجر به حذف دلالان و واسطه‌های غیرضروری از چرخه توزیع می‌شود، با نظارت دقیق و اجرای قاطع این مصوبات، شاهد آرامش و ثبات در بازار کالاهای اساسی، به ویژه برنج که از قوت غالب مردم است، خواهیم بود و این ثبات مستقیماً بر بهبود معیشت خانوارها تأثیرگذار خواهد بود.
عضو کمیسیون کشاورزی در پاسخ به این سوال که به جز احتکار و ممنوعیت واردات، چه عوامل دیگری در وضعیت کنونی بازار برنج دخیل بوده‌اند؟تاکید می کند؛ علاوه بر موارد ذکر شده، تلاطم‌های ناشی از رویدادهای منطقه‌ای و بین‌المللی نیز در وضعیت کنونی بازار برنج بی‌تاثیر نبوده‌اند، این عوامل دست به دست هم داده و وضعیت کنونی را رقم زده‌اند، لذا دولت باید با نظارت مستمر و اتخاذ تدابیر پیشگیرانه، بازار را کنترل و تنظیم کرده تا از افزایش نامتعارف قیمت‌ها جلوگیری نماید و فشار بر سفره‌های مردم به حداقل برسد.
در نهایت می توان گفت؛ احتکار سازمان‌یافته و ممنوعیت فصلی واردات از عوامل کلیدی گرانی بی‌رویه برنج بوده و لزوم بروزرسانی سامانه انبارها برای مقابله بامحتکران ضروری است،همچنین برنامه‌های حمایتی دولت مبنی بر خرید بخشی از برنج داخلی و عرضه مستقیم آن برای تنظیم بازار و کاهش قیمت‌ها بازد در اولویت امور قرار گیرد تا این اقدامات با حذف واسطه‌ها، به بهبود معیشت خانوارها و ثبات بازار کالاهای اساسی کمک کند.
mojgan.bidaki88@gmail.com
