طالقان؛ گنجینه‌ای ناشناخته برای سرمایه‌گذاران
مهدی آهنگری- در شرایط کنونی کشور که توجه به رشد تولید ملی، مهار تورم و جذب سرمایه‌گذاری به‌عنوان راهبردی کلیدی در سیاست‌های اقتصادی کشور مطرح است، شعار سال با عنوان "سرمایه‌گذاری برای تولید" به‌خوبی گویای لزوم جهت‌گیری منسجم نهادهای دولتی، خصوصی و حاکمیتی در راستای شکوفایی اقتصادی است. در این میان، شهرستان طالقان به‌عنوان یکی از مناطق مستعد استان البرز، ظرفیت‌های طبیعی، انسانی و زیربنایی مهمی برای تبدیل شدن به یکی از قطب‌های تولیدی در سطح منطقه و کشور را داراست.
اما پرسش اساسی این است که آیا طالقان با همه پتانسیل‌هایش، واقعاً قابلیت لازم برای جذب سرمایه‌گذاری گسترده در حوزه تولید را دارد؟ پاسخ به این پرسش نیازمند انجام یک مطالعه جامع امکان‌سنجی در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی، مدیریتی و مالی است؛ چرا که تنها با تحلیل دقیق نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای موجود می‌توان به تصویری روشن و واقع‌بینانه از آینده سرمایه‌گذاری در این منطقه دست یافت.
مطالعه حاضر با هدف بررسی امکان‌سنجی سرمایه‌گذاری در تولید در شهرستان طالقان، تلاش دارد تا ضمن شناسایی مزیت‌های نسبی و بررسی ظرفیت‌های بالفعل و بالقوه شهرستان، موانع موجود بر سر راه توسعه تولید و سرمایه‌گذاری را نیز واکاوی نماید. این گزارش تحلیلی، زمینه‌ای برای تصمیم‌گیری آگاهانه مسئولان، سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی در جهت بهره‌برداری حداکثری از ظرفیت‌های طالقان خواهد بود.
بخش اول: امکان‌سنجی (Feasibility Study)
سؤال: آیا شهرستان طالقان قابلیت لازم برای سرمایه‌گذاری در تولید و تبدیل شدن به یکی از مراکز تولیدی در سطح کشور و استان البرز را داراست؟
1. تجزیه‌وتحلیل امکان‌سنجی ایده رشد تولید در طالقان
فرآیند تعیین اینکه آیا این ایده و طرح ارزش پیگیری دارد (آیا طالقان قابلیت و ظرفیت لازم برای افزایش سرمایه‌گذاری در تولید را دارد؟)
2. زمان انجام امکان‌سنجی
با عنایت به انتخاب شعار سال با عنوان “سرمایه‌گذاری برای تولید” و سمت‌گیری استراتژیک ظرفیت‌های انسانی و اقتصادی کشور و مسئولین دولتی و حکومتی جهت نیل به اهداف تعیین‌شده، فرصت مناسبی جهت تجزیه‌وتحلیل زمان امکان‌سنجی است.
3. تجزیه‌وتحلیل امکان‌سنجی سرمایه‌گذاری در تولید محصولات
بررسی اینکه چه محصولات کشاورزی، صنعتی و… قابلیت سرمایه‌گذاری جهت تولید را داراست.
بررسی مطلوبیت و تقاضای تولید محصول و تقاضای خرید آن و به تبع آن سرمایه‌گذاری روی آن:
– گیاهان دارویی
– کشت گلخانه‌ای در طالقان (علیرغم نگاه مثبت مسئولین استان، اتفاق خاصی طی سالیان قبل در این زمینه صورت نگرفت)
– باغداری: سیب، گردو، گیلاس و… (مشخص نبودن برند طالقان)
– دامداری و دامپروری و فرآورده‌های لبنی (محدودیت صنعتی شدن به علت طرح‌های بالادستی)
– پرورش ماهی و…
4. امکان‌سنجی سرمایه‌گذاری در صنعت / بازار
بررسی و تجزیه‌وتحلیل بازاریابی فروش محصول یا خدمت:
– سرمایه‌گذاری در صنایع جوان و روبه رشد و دارای بازار فروش
– بررسی چالش‌های سرمایه‌گذاری در بازار فروش و محدودیت‌های شهرستان و شهرستان‌های همجوار
5. امکان‌سنجی سازمان
آیا توانمندی مدیریتی در شهرستان جهت حمایت از سرمایه‌گذاری در تولید وجود دارد؟ (سرمایه‌گذار حمایت می‌شود یا فراری داده می‌شود؟)
– ارزیابی میزان تحقق عملکرد مسئولین در حمایت از تولید (چند سال متوالی شعار سال در حمایت تولید بود)
– ارزیابی میزان کارشکنی و عدم حمایت از سرمایه‌گذاران در تولید در طالقان
– بررسی و تطبیق با طرح‌های بالادستی (حوزه آبریز و مصوبات بالادستی)
– بررسی کفایت منابع و زیرساخت‌های شهرستان جهت تشویق سرمایه‌گذاران
– ارزیابی شور و شوق تیم سرمایه‌گذاری و میزان حمایت مسئولین طالقان از تولیدکنندگان
– ارزیابی میزان تصدی‌گری دولت در طالقان (بیش از ۹۲ درصد از اراضی شهرستان جزو منابع طبیعی و یا در حریم رودخانه‌ها و راه‌ها و… می‌باشد)
– ارزیابی مولدسازی منابع دولتی در طالقان و جهت‌دهی سرمایه‌گذاری در تولید
– تطبیق و تحلیل تداخلات طرح‌های تولیدی با شرایط محیط‌زیستی طالقان
– بررسی بروکراسی اداری در طالقان و عملکرد ستاد تسهیل در سال‌های قبل
– بررسی تعداد مجوزهای صادر شده از طرف نهادهای دولتی جهت انجام فعالیت‌های تولیدی در طالقان
– بررسی میزان حمایت از بخش‌های خصوصی سرمایه‌گذار فعال در طالقان
6. امکان‌سنجی مالی
– بررسی سرمایه مورد نیاز و میزان سرمایه‌گذاری دولت در طالقان
– بررسی عملکرد مالی و میزان سوددهی طرح‌های مشابه تولیدی اجرا شده
– بررسی میزان جذابیت مالی جهت جذب سرمایه‌گذار در طالقان
– بررسی میزان تسهیلات تکلیفی بانکی ارائه شده به طرح‌ها در راستای سرمایه‌گذاری در تولید
بررسی نقاط قوت، ضعف، تهدید و فرصت (SWOT)**
بدیهی است هر طرح و ایده در جهت رشد تولید باید هم‌خوانی لازم با نقاط قوت و ضعف موجود در شهرستان را داشته باشد.
در ابعاد کلان، موضوع جدای از عدم پیش‌بینی‌پذیر بودن بازار سرمایه و تولید و نرخ ارز و موانع بروکراتیک و عدم حمایت از سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان و انتظارات تورمی پیش‌روی اجرای سیاست کلان سرمایه‌گذاری در تولید، کار سخت و پیچیده‌ای نیست؛ اما نیاز به متخصصان اقتصادی دارد و برای اجرایی کردن آن باید تمام دستگاه‌های دولتی و بخش خصوصی پای کار بیایند. رشد تولید و مهار تورم و سرمایه‌گذاری زمانی اجرایی خواهد شد که اصلاحات اقتصادی هم‌زمان با سرمایه‌گذاری خارجی و ورود ارز به کشور به موازات هم انجام شود. و باید دید این کار سخت و پیچیده را دولت می‌تواند به سرانجام برساند؟