جزئیات طرح کالابرگ جدید؛ یارانه چه کسانی حذف می شود؟

اجرای ۲ مرحله‌ای طرح کالابرگ به حدود ۴۶ همت اعتبار نیاز دارد که تخصیص ۱۵ همت از آن مشخص است و این احتمال قوت گرفته که مابقی اعتبار مورد نیاز از محل حذف بخشی از یارانه بگیران تامین شود.

طرح کالابرگ به مناسبت ‌ماه مبارک رمضان و عید نوروز در ۲ نوبت اجرایی خواهد شد و ۷ دهک مشمول آن هستند. نکته قابل‌توجه اینکه پیش ‌از این منابع اختصاص یافته برای اجرای طرح کالابرگ ۱۵ هزار میلیارد تومان اعلام شده بود که فقط یک‌سوم هزینه اجرای دومرحله‌ای طرح را جبران خواهد کرد.

اخیراً وزیر کار اعلام کرده بود که کالابرگ الکترونیکی در نوبت قبل و بعد از عید نوروز به ۷ دهک از یارانه بگیران اختصاص خواهد یافت و در هر مرحله به مشمولان ۳ دهک پایین ۵۰۰ هزار تومان به ازای هر نفر و به ۴ دهک باقیمانده ۳۵۰ هزار تومان به ازای هر نفر اعتبار خرید کالابرگ داده می‌شود.

محاسبات همشهری نشان می‌دهد برای اجرای این طرح به بیش از ۴۶ همت اعتبار نیاز است که دولت فقط محل تأمین ۱۵ همت از آن را رسانه‌ای کرده است.

حساب ‌و کتاب کالابرگ جدید

با توجه به جمعیت حدود ۸۰ میلیون نفری یارانه‌بگیران، جمعیت هر دهک تقریباً ۸ میلیون نفر است. با این حساب، ۳ دهک پایین درآمدی با جمعیت ۲۴ میلیون نفر در ۲ نوبت اعتبار ۵۰۰ هزار تومانی کالابرگ دریافت خواهند کرد که جمع هزینه آن به ۲۴ همت می‌رسد.

همچنین ۴ دهک باقیمانده یعنی دهک‌های ۴ تا ۷ نیز با جمعیت ۳۲ میلیون نفر، در ۲ نوبت اعتبار ۳۵۰ هزار تومانی کالابرگ می‌گیرند و باید ۲۲.۴ همت برای آنها تأمین اعتبار شود.

در مجموع، تخصیص ۲ نوبت اعتبار کالابرگ به این جمعیت ۵۶ میلیون نفری، نیازمند تأمین اعتبار ۴۶.۴ هزار میلیارد تومانی است؛ درحالی‌که با اعتبار فعلی ۱۵ همتی کمتر از یک‌سوم آن تأمین شده است.

یارانه ۳ دهک حذف می‌شود؟

حذف یارانه نقدی ۳ دهک پردرآمد از یارانه‌بگیران چند بار مطرح و تکذیب شد و اکنون نیز هیچ اظهارنظر صریحی درباره آن نشده است، اما شواهدی وجود دارد که احتمال حذف یارانه این دهک‌ها حتی قبل از پایان سال را تقویت می‌کند.

پیش ‌از این، سرپرست سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها درباره تعیین‌تکلیف دهک‌های ۸ تا ۱۰ درآمدی گفته بود: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به ‌موجب آیین‌نامه‌ای مصوب آبان‌ماه سال‌جاری، ۶ شاخص تعریف کرده که بر مبنای آنها می‌توان دهک‌بندی جدیدی تعریف کرد و از محل دهک‌هایی که حذف می‌شوند (دهک ۸ تا ۱۰) منابعی را برای افزایش یارانه دهک‌های اول جامعه ایجاد کرد.

حسن نوروزی، زمانی برای اجرای این مصوبه و حذف یارانه ۳ دهک بالا ارائه نداده بود، اما اظهارات او نشان می‌داد که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حال کار پردازش داده‌هاست و باید براساس نتایج آزمون وسع، این حذفیات را انجام دهد.

در این میان از اظهارات اخیر احد رستمی، رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان درباره الزام قانونی انجام آزمون وسع ۲ بار در سال، به‌نظر می‌رسد دهک‌بندی جدید خانوارها تا پایان بهمن اعلام شود و عملاً الزامات حذف یارانه نقدی ۳ دهک بالا نیز فراهم آید.

شاخص‌های اصلی حذف یارانه

با توجه به آیین‌نامه اجرایی که به تصویب هیأت وزیران رسیده است، خانوارهای دارای املاک و مستغلات از جمله باغ‌ویلاهای مجلل (لوکس) با مجموع ارزش ریالی بالاتر از ۳۵ میلیارد تومان، خانوارهای دارای یک یا چند خودروی سواری یا وانت ۲ اتاق (کابین) دارای شماره انتظامی شخصی با مجموع ارزش ۳ میلیارد تومان، خانوارهایی که درآمدهای آنها بیش از سقف مشخص باشد، خانوارهایی که میزان خرید آنها از طریق حساب‌های غیرتجاری از رقم تعیین‌شده بالاتر باشد، ایرانیان مقیم خارج از کشور براساس اعلام وزارت امور خارجه و خانوارهایی که بیش از ۵ سفر خارجی در بازه یک ساله داشته باشند، مشمول شرایط قطع یارانه خواهند بود.

البته فارغ از این شرایط که شاخص‌های اصلی حذف یارانه هستند، اگر قرار به حذف یارانه ثروتمندان باشد، خانوارهایی که براساس نتیجه آزمون وسع در ۳ دهک بالای درآمدی قرار بگیرند نیز مشمول قطع یارانه خواهند بود.

منابع حذف یارانه اغنیا

به ‌جز ۳ دهک پایین درآمدی که یارانه نقدی آنها ۴۰۰ هزار تومان در ‌ماه است، مشمولان یارانه نقدی در دهک‌های بالاتر ماهانه ۳۰۰ هزار تومان به ازای هر نفر دریافت می‌کنند. با توجه به جمعیت حدود ۸ میلیون نفری دهک‌ها، با حذف دهک‌های ۸، ۹ و ۱۰ یارانه بگیر، ماهانه ۲۴ میلیون نفر از فهرست یارانه‌های کم خواهد شد که اعتبار صرفه‌جویی شده آنها به ۷.۲ هزار میلیارد تومان در ماه، ۱۴.۴ همت در ۲ ماهه اجرای طرح کالابرگ و ۸۶.۴ همت در یک سال خواهد رسید.

به ‌نظر می‌رسد درصورت حذف یارانه این سه دهک، در ابتدای امر یارانه آنها به طرح کالابرگ اختصاص خواهد یافت و در ادامه راه احتمالاً صرف افزایش یارانه نقدی کم‌درآمدها یا تداوم اجرای طرح کالابرگ خواهد شد.