تیر خلاص به تالاب صالحیه و الله‌آباد!
این کانال ۴۵ کیلومتری که بین دو استان البرز و قزوین امتداد یافته به نتیجه مورد نظر خود نرسیده است. بنابراین دلیل نمی‌شود چون هزینه هنگفتی برای آن صرف شده، با همین وضعیت باقی بماند و آثار مخرب آن ادامه داشته باشد. در فرهنگ ما این ضرب‌المثل از قدیم وجود داشته که «جلوی ضرر را از هر جا بگیری منفعت است.»
در محدوده تالاب صالحیه البرز و تالاب الله‌آباد قزوین، یک کانال چندین کیلومتری وجود دارد که می‌توان آن را یکی از عجیب‌ترین و گرانترین پروژه‌های مثلاً عمرانی کشور دانست. تا همین چند سال پیش خیلی‌ها نمی‌دانستند این کانال را چه کسی و برای چه کاری حفر کرده است!
طی این سال‌ها و پس از توجه رسانه‌ها به تالاب صالحیه و تبدیل شدن احیاء این تالاب به مطالبه عمومی، معمای کانال زهکش هم تا حدودی حل و مشخص شد در دهه ۸۰ و زمانی که استانی به نام البرز وجود نداشت؛ این کانال زهکش توسط جهاد کشاورزی و با هدف ایجاد قابلیت کشاورزی در اراضی این منطقه حفر شده است. اقدامی که به گفته محیط زیست بدون لحاظ کردن شرایط زیست‌محیطی منطقه انجام شده و حتی با وجود هزینه هنگفت، در هدف اصلی خود هم موفق نبوده است.
حفر یک کانال ۴۵ کیلومتری در دل محیط زیست!
حمزه مشایخی رئیس اداره حفاظت و مدیریت زیستگاه‌های اداره کل حفاظت محیط زیست البرز درباره حفر این کانال زهکش به ایسنا گفت: کانال زهکشی که در محدوده تالاب صالحیه حفر شده، حدود ۴۵ کیلومتر طول دارد و بین دو استان البرز و قزوین امتداد یافته است.
مشایخی افزود: معاونت آب و خاک جهاد کشاورزی در دهه ۸۰ هزینه بسیار زیادی برای احداث این کانال صرف کرده است به همین دلیل جهاد کشاورزی حاضر نیست بی نتیجه بودن حفر آن را بپذیرد. چون پذیرش بی نتیجه بودن حفر این کانال یعنی آسیب مالی هنگفتی به دولت وارد شده است؛ به همین دلیل با تمام توان از آن دفاع می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: علاوه بر این کانال زهکش ۴۵ کیلومتری، یک جاده دسترسی خاک هم در کنار این کانال احداث شده که آن هم به زیستگاه منطقه آسیب وارد کرده است.
کانال زهکش، خروج آب از منطقه را تسریع کرده است
رئیس اداره حفاظت و مدیریت زیستگاه‌های اداره کل حفاظت محیط زیست البرز درباره آسیب‌هایی که این کانال و جاده کنار آن به تالاب صالحیه وارد کرده است؛ گفت: تالاب صالحیه یک تالاب فصلی است و با سیلاب‌هایی که در فصول مختلف سال رخ می‌دهد آبگیری می‌شود. این آب تا قبل از احداث کانال زهکش برای مدت زمان بیشتری در تالاب می‌ماند و بعد به وسیله رودشور با سرعت کم از منطقه به سمت پایین دست جریان پیدا می‌کرد. با احداث این کانال، «سرعت خروج آب از تالاب بیشتر» و به نوعی «تیر خلاص» به تالاب زده شده است. جاده کنار این کانال هم مانع ورود آب به بخش جنوبی تالاب و خشک ماندن این محدوده شده است. این شرایط رطوبت خاک را کاهش داده و منجر به وقوع پدیده «ریزگرد» شده است.
وی افزود: محیط زیست معتقد است احداث این کانال و جاده کنار آن «بدون در نظر گرفتن همه جوانب» و یک «دستکاری عظیم» در زیستگاه منطقه بوده است به همین دلیل مورد تأیید ما نیست. در واقع زهکشی یک علم است و در احداث کانال زهکش تالاب صالحیه به این علم توجه نشده است.
این مسئول درباره آخرین پیگیری‌های محیط زیست برای اصلاح و جبران اثرات کانال زهکش، خاطرنشان کرد: مطالعات مربوط به این کانال در مراحل پایانی است و به زودی نتایج آن اعلام می‌شود تا براساس آن تصمیم گرفته شود.
اثر زهکش بر تالاب الله‌آباد قزوین
رامین رمضانی معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست قزوین هم با اشاره به اینکه تالاب الله‌آباد قزوین و همچنین تالاب صالحیه استان البرز در جوار یکدیگر قرار دارند، به ایسنا گفت: تالاب الله‌آباد و تالاب صالحیه، یک تالاب به هم پیوسته ۴۸ هزار هکتاری است که ۳۰ هزار هکتار آن در استان قزوین و ۱۸ هزار هکتار آن در استان البرز قرار دارد.
وی درباره اثر این کانال و جاده کنار آن بر تالاب الله‌آباد خاطرنشان کرد: اگر جهاد کشاورزی زهکش احداث نمی‌کرد؛ آب‌ها به تالاب الله‌آباد می‌ریخت. اما پس از این اتفاق مصنوعی که صورت گرفته، معمولاً آب وارد استان قزوین نمی‌شود.
وی افزود: این زهکش قطعاً اثر منفی خود را بر تالاب الله آباد گذاشته و می‌گذارد؛ اما موضوع اصلی وجود زهکش نیست. آنچه چالش ایجاد کرده، دیوار کوتاه یا خاکریزی است که مقابل زهکش ایجاد شده و مانع ورود ۱۰۰ درصدی آب به تالاب الله‌آباد است.
تیر خلاص به تالاب صالحیه و الله‌آباد
معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست قزوین در پایان گفت: باید تالاب‌ها به صورت طبیعی پر آب شوند و اگر جهاد کشاورزی زهکش احداث نمی‌کرد؛ حقابه تالاب الله‌آباد به صورت طبیعی محفوظ می‌ماند.
به گزارش ایسنا، این کانال ۴۵ کیلومتری که بین دو استان البرز و قزوین امتداد یافته به نتیجه مورد نظر خود نرسیده است. بنابراین دلیل نمی‌شود چون هزینه هنگفتی برای آن صرف شده، با همین وضعیت باقی بماند و آثار مخرب آن ادامه داشته باشد. در فرهنگ ما این ضرب‌المثل از قدیم وجود داشته که «جلوی ضرر را از هر جا بگیری منفعت است.»