آیا آب شُرب مصرفی مردم استان آلودگی دارد؟
نتایج این پایش‌ها نشان می‌دهد که آب‌های سطحی استان، به ویژه رودخانه‌های کرج و شور، تحت تأثیر آلودگی‌های مختلفی نظیر فاضلاب‌های خانگی و صنعتی قرار دارند.
البرز، یکی از استان‌های پرجمعیت و صنعتی ایران، با بحران‌های جدی در زمینه منابع آبی روبه‌روست و مسئولان در تلاشند با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته و اقدامات نوین، بحران منابع آبی را مدیریت و کیفیت آب‌ها را حفظ کنند.
البرز یکی از استان‌های پرجمعیت و صنعتی ایران است که با وجود نزدیکی به پایتخت، به دلیل فشارهای جمعیتی و مشکلات زیست‌محیطی، وضعیت منابع آبی آن به یکی از دغدغه‌های اساسی تبدیل شده است.
البرز با مساحت تقریبی پنج هزار کیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر سه میلیون نفر، اهمیت ویژه‌ای در تأمین آب شرب، کشاورزی و صنعتی کشور دارد اما تغییرات اقلیمی و سوء مدیریت منابع آب در این استان، تهدیداتی جدی برای کیفیت و کمیت آب‌ها ایجاد کرده است.
البرز دارای منابع آبی متعددی از جمله رودخانه‌های کرج، شور، طالقان و چشمه‌های مختلف است که تأمین‌کننده بخش عمده‌ای از آب شرب، کشاورزی و صنعتی استان هستند. این منابع، با توجه به موقعیت جغرافیایی و نزدیکی به تهران، نقشی حیاتی در تأمین آب سایر استان‌ها نیز ایفا می‌کنند.
کاهش کیفیت منابع آب و چالش‌های محیط زیستی
اما با افزایش جمعیت و توسعه شهری و صنعتی، این منابع آبی در معرض تهدیدات جدی قرار گرفته‌اند و یکی از مشکلات اصلی منابع آب در البرز، کاهش کیفیت آب‌های سطحی و زیرزمینی است. افزایش مصرف آب، استفاده بی‌رویه از منابع آبی، تغییرات اقلیمی و کاهش نزولات جوی موجب افت کیفیت آب‌ها به ویژه در فصل تابستان شده است.
در این فصل، با افزایش مصرف، مشکلات کیفیت آب به طور چشمگیری افزایش می‌یابد. از سوی دیگر، آلودگی منابع آب به دلیل فعالیت‌های صنعتی و کشاورزی نیز به یکی از چالش‌های بزرگ تبدیل و استفاده بی‌رویه از سموم و کودهای شیمیایی در کشاورزی موجب آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی به نیترات و فسفات شده که می‌تواند به سلامت عمومی آسیب برساند.
همچنین، فاضلاب‌های خانگی و صنعتی که به صورت غیرمجاز وارد منابع آبی می‌شوند، به شدت کیفیت آب‌ها را کاهش می‌دهند. یکی دیگر از مشکلات جدی استان البرز، افت سطح آب‌های زیرزمینی به دلیل برداشت بیش از حد از چاه‌ها و حفر چاه‌های غیرمجاز بوده که نه تنها باعث کاهش کیفیت آب‌ها می‌شود بلکه موجب نشست زمین در برخی مناطق شده است.
پایش کیفیت آب و اقدامات جدید برای مقابله با آلودگی‌ها
در سال جاری، حدود 967 حلقه چاه غیرمجاز در البرز مسدود شده تا از این بحران جلوگیری شود. با توجه به بحران‌های موجود، پایش کیفیت آب در البرز به یکی از اولویت‌های اساسی تبدیل شده است. سازمان محیط زیست و شرکت آب منطقه‌ای استان به‌طور مستمر کیفیت منابع آبی را پایش می‌کنند.
نتایج این پایش‌ها نشان می‌دهد که آب‌های سطحی استان، به ویژه رودخانه‌های کرج و شور، تحت تأثیر آلودگی‌های مختلفی نظیر فاضلاب‌های خانگی و صنعتی قرار دارند. در همین راستا، شهرام کرمی، مدیر دفتر محیط زیست و کیفیت منابع آب البرز از اقدامات جدید و نوآورانه برای نظارت و پایش کیفیت منابع آبی خبر داده است.
وی از راه‌اندازی گشت‌های کیفی مجهز به تجهیزات پیشرفته و آزمایشگاه‌های جدید در استان برای شناسایی و مقابله با آلودگی‌ها خبر داد و گفت: این گشت‌ها که به صورت مداوم و شبانه‌روزی فعالیت دارند، از دستگاه‌های پرتابل نمونه‌برداری و ابزارهایی مانند بوم و پد جاذب آلودگی نفتی را استفاده می‌کنند تا آلودگی‌های نفتی و شیمیایی در رودخانه‌ها شناسایی و جذب شوند.
مدیر دفتر محیط زیست و کیفیت منابع آب البرز بر اهمیت توسعه زیرساخت‌های تصفیه آب، مدیریت مصرف در بخش‌های کشاورزی و صنعتی و استفاده از فناوری‌های نوین در مدیریت منابع آبی تأکید و بیان کرد: در صورت عدم توجه به این مسائل، وضعیت منابع آبی استان می‌تواند به بحرانی جدی تبدیل شود. برای مقابله با این بحران، نیاز است که اقدامات پیشگیرانه و برنامه‌های بلندمدت در دستورکار قرار گیرد.
کرمی، برنامه‌های آموزشی و هشداردهی به دستگاه‌های اجرایی را یکی از اقدامات پیشگیرانه‌ای که در استان در حال انجام است دانست و مطرح کرد: به وزارت آموزش و پرورش، راه و شهرسازی، فرمانداری‌ها و بخشداری‌ها هشدار داده شده تا از برگزاری برنامه‌ها و فعالیت‌های مختلف در مناطق حساس و حاشیه رودخانه‌ها جلوگیری کنند.
وی با بیان اینکه به دستگاه‌های ورزشی نیز توصیه شده که برنامه‌های ورزشی در حاشیه رودخانه‌ها یا مسیرهای پرخطر برگزار نشود، از برگزاری گشت‌های روزانه برای رصد وضعیت رودخانه‌ها خبر داد و تصریح کرد: این گشت‌ها به صورت مستمر فعالیت دارند و در صورت مشاهده هرگونه مشکل در منابع آبی، بلافاصله گزارش به استانداری و دستگاه‌های ذی‌ربط ارسال می‌شود تا اقدامات سریع و ضروری صورت گیرد.
مدیر دفتر محیط زیست و کیفیت منابع آب استان البرز خاطرنشان کرد: همچنین، به کمک فناوری‌های پیشرفته، تیم‌ها قادر هستند هر نوع آلودگی نفتی و شیمیایی را به سرعت شناسایی کنند و اقدامات لازم را برای رفع آن انجام دهند.
به گزارش تسنیم، البرز با توجه به موقعیت جغرافیایی و صنعتی خود، نقش حیاتی در تأمین منابع آبی کشور دارد اما مشکلاتی همچون کاهش کیفیت منابع آب، آلودگی‌های ناشی از صنعت و کشاورزی و افت سطح آب‌های زیرزمینی، تهدیداتی جدی برای آینده این منابع ایجاد کرده است.
با این حال، اقدامات جدید در زمینه پایش کیفیت آب، راه‌اندازی گشت‌های کیفی و تجهیز آزمایشگاه‌های پیشرفته، امیدهایی را برای بهبود وضعیت منابع آبی در این استان به وجود آورده است. توجه به این مسائل و اجرای برنامه‌های پیشگیرانه می‌تواند به حفظ منابع آبی و جلوگیری از بحران‌های زیست‌محیطی کمک کند.
همچنین مسئولین استان باید در اولویت‌های خود به توسعه زیرساخت‌های تصفیه آب، مدیریت هوشمند منابع آبی و استفاده از فناوری‌های نوین در پایش کیفیت آب توجه بیشتری داشته باشند. این اقدامات به حفظ منابع آبی و کاهش تهدیدات زیست‌محیطی کمک و از بروز بحران‌های آینده جلوگیری می‌کند.