بی توجهی به سرانجام نهال‌هایی که هر جا کاشته می‌شوند
انتخاب گونه‌های درختی مناسب اقلیم یک منطقه و بهره مندی از نظر متخصصان با توجه به کمبود آب در این زمینه لازم است.
مدیر گروه صنایع چوب و صنایع غذایی و محیط زیست دانشگاه آزاد کرج گفت: نباید در کاشت درختان و توسعه جنگل‌ها فقط به اینکه درختی کاشته شود، پرداخت. در کاشت درخت اصولی که از طرف سازمان جنگلداری و مراتع معرفی می‌شود، باید رعایت شود.
سید خسرو حسین اشرفی در خصوص توجه به معیارهای کاشت نهال در توسعه فضای سبز اظهار کرد: تاثیر فضای سبز و درختان بر کاهش آلودگی و تصفیه هوا بر کسی پوشیده نیست، اما موضوع این است که اگر به افزایش فضای سبز فکر می‌کنیم، باید بدانیم چه گونه‌ای را در چه مناطقی باید بکاریم.
وی افزود: در منطقه‌ای که کمتر از ۶۰۰ میلیمتر در سال بارندگی داریم، کاشت درختان آب بر اقدام نادرستی است. اما می‌بینیم در مناطقی که کم باران بوده و یا از لحاظ بارش فقیر است، از گونه‌های پر مصرف استفاده می‌شود. با در نظر گرفتن این مولفه‌ها کاشت درختانی مثل بید خود به معضلی در این مناطق از جهت تامین آب مورد نیاز تبدیل می‌شود.
حسین اشرفی با بیان اینکه در شرایط کم آبی می‌توان از گونه‌های مقاوم به خشکی استفاده کرد، ادامه داد: شهرداری‌ها و کارشناسان توسعه فضای سبز باید به این نکته توجه کنند که در این مناطق از گونه‌های بومی و کم مصرف و یا به جای کاشت درخت از درختچه استفاده کنند و لزوما نباید سبزی یک نهال ملاک قرار گیرد. از این راه می‌توانیم بخشی از کمبود آب را جبران کنیم و توسعه فضای سبز را هم داشته باشیم.
وی بیان کرد: از طرفی استفاده از گونه‌هایی مانند چنار که کرک دارند و در زمان گرده افشانی ذرات معلق در هوا منتشر می‌کنند، کاشت آن به تعداد زیاد، آلودگی هوا و آلرژی ایجاد می‌کند. از این رو کاشت این نوع درختان در فضای شهری مناسب نیست. از این نظر کاشت گونه‌های که گرده‌افشانی آنها توسط حشرات انجام می‌شود در فضای شهری بهتر از گونه‌هایی است که از طریق باد گرده‌افشانی می‌کنند.
وی گفت: وجود جنگل و برخورداری یک منطقه از پوشش سبز، آلودگی‌ها را جذب کرده و باعث تصفیه هوا می‌شود. بر اساس مطالعات انجام شده هر هکتار حدود ۲.۵ تن گرد و غبار را جذب می‌کند و این به جز زیبایی بصری جزء کارکردهای مثبت درختان است. با این وجود برای برخورداری از این کارکرد مهم انتخاب گونه مناسب برای کاشت نهال بسیار مهم است.
وی یادآور شد: متاسفانه در مورد کاشت نهال بر اساس گونه و اقلیم منطقه‌ای آن چندان مثبت عمل نکرده‌ایم. درخت یک موجود جاندار است که عمر طولانی دارد و وقتی درختی را می‌کاریم محدوده‌ای را برای تنفس و رشد خود نیاز دارد. ولی متاسفانه ما در هر جایی، کنار خیابان در پیاده‌رو نهال می‌کاریم، در حالی که فضای فیزیکی برای رشد به آنها داده نمی‌شود. این باعث می‌شود، درختان شکل زیبا و طبیعی خود را از دست بدهند و به عنوان یک جاندار دچار صدمات زیادی شود.
وی ادامه داد: از طرفی زمانی در جای نامناسبی نهالی کاشت شده و بعدها بر حسب شرایط احتمالی اگر مجبور به حذف یا جابه‌جایی این نهال که درختی تنومند شده، باشیم، قادر به انجام این کارها نخواهیم بود. چون حذف یک درخت زنده و سبز درست نیست و جابه‌جایی درخت هم به دلیل نیاز به تجهیزات و امکانات لازم کمتر می بینیم که اتفاق بیفتد.
حسین اشرفی افزود: بنابراین از ابتدای کاشت یک درخت باید انتخاب درستی برای مکان کاشت آن داشته باشیم. یک درخت در مسیر رشد خود حداقل از هر سمت چهار تا پنج متر شاخه ایجاد می‌کند و در زمان کاشت باید به وجود این فضا توجه داشت. متاسفانه در حوزه شهری ما این توجه را نداریم و فقط در فضای پارک‌ها این اتفاق افتاده است.
مدیر گروه صنایع چوب، صنایع غذایی و محیط زیست دانشگاه آزاد کرج عنوان کرد: در مورد توسعه فضای سبز مشکلی که وجود دارد این است که پیمانکاران بر حسب تعهدی که دارند، اقدام به کاشت درخت در میان درختان موجود در فضای مورد نظر می‌کنند. این نهالی که در این قسمت کاشته می‌شود نه به خوبی رشد خواهد کرد و درخت بزرگتر هم اجازه این کار را به او نخواهد داد.
وی تاکید کرد: بنابراین مهم است که در این بخش نظارت دقیقی برای کاشت درختان داشته باشیم. چرا که فقط کمیت و تعداد کاشت نهال مهم نیست، بلکه در افزایش فضای سبز مهم است که به نوع نهال و جایی که می‌خواهیم در آن درختی را بکاریم، توجه داشته باشیم و از متخصصان هم در این زمینه استفاد کنیم.
وی با بیان اینکه متاسفانه اغلب بر اساس موجودی یک نهالستان درخت کاشته می‌شود، افزود: در فضاهای سبز شهری کرج پارک‌هایی می‌بینیم که در آن درختانی با خارهای بلند کاشته شده است در حالی لزومی نداشته در فضای سبزی که مردم از آن استفاده می‌کنند، این نوع درختان کاشته شود. کاشت درختان باید بر اساس نیاز خاک، رویشگاه و مکان باشد، طوری که این درخت بتواند سال‌ها عمر مفید خود را طی کند و پایدار بماند.
وی با اشاره به تغییر مهندسی فضای سبز و تاثیر آن بر کاهش آلودگی هوا گفت: انتخاب گونه‌های درختی مناسب اقلیم یک منطقه و بهره مندی از نظر متخصصان با توجه به کمبود آب در این زمینه لازم است.
حسین اشرفی افزود: سازمان جنگلداری سال‌هاست که در حال کار بر روی این موضوع بوده و گونه‌های مناسبی را هم معرفی کرده است و نمونه آن معرفی کاشت گونه‌هایی به جای چمن است. از این رو اصولی که از طرف سازمان جنگلداری و مراتع معرفی می‌شود، باید رعایت شود و پیمانکاران بر اساس این دستورالعمل‌ها به کاشت درخت بپردازند.
وی خاطر نشان کرد: در نهالستان انواع مختلفی از درخت کاشت و نهال آن تولید می‌شود، اما نباید در کاشت درختان و توسعه جنگل‌ها فقط به اینکه درختی کاشته شود، پرداخت.