خودروها؛ متهم و مقصر اصلی آلودگی هوا

عضو هیئت علمی گروه محیط زیست دانشگاه تهران در مورد نقش ترافیک در آلودگی هوا گفت: منابع متحرک خودرویی می‌تواند تا ۷۰ درصد در آلودگی هوای یک شهر موثر باشد.

دکتر مظاهر معین‌الدینی اظهار کرد: ترافیکی که به واسطه منابع متحرک خودرویی ایجاد می‌شود از دیدگاه‌های مختلفی قابل بحث و بررسی است و ارتباط تنگاتنگی با انتشار آلاینده‌ها دارد. در این زمینه هر روز شاهد هستیم که بزرگراه‌ها و معابر جدیدی ساخته می‌شود؛ ولی با ایجاد این بزرگراه‌ها و معابر پس از مدتی نقاطی را داریم که شکل جدیدی از ترافیک در آن ایجاد می‌شود. بنابراین معابری که برای تسهیل عبور و مرور ایجاد می‌شود در شرایطی ترافیک را افزایش داده و میزان انتشار آلودگی را بالا می‌برد.

معین‌الدینی ادامه داد: از طرفی در معابر شهری میزان مشخصی از سرعت برای ایمنی طراحی شده است. این سرعت در مناطق مسکونی ۳۰ و در نقاط دیگر ۵۰ تا ۷۰ و به سمت آزادراه‌ها تا ۱۰۰ کیلومتر در ساعت تعیین شده است. این سرعت‌ها به این معنا است که به عنوان مثال اگرترافیک روان باشد، خودرو با سرعت ۳۰ کیلومتر مدت زمان مشخصی را طول می‌کشد تا این مسیر را طی کند. اما زمانی که ترافیک سنگین می‌شود، یک خودرو چون درجا کار کرده و با سرعت پایین‌تری در حال حرکت است مدت زمان بیشتری هم موتور روشن بوده و آلایندگی بیشتری تولید و آلودگی افزایش پیدا می‌کند.

این کارشناس محیط زیست بیان کرد: در ایجاد ترافیک رعایت قوانین و مقررات هم اهمیت دارد. بعضی از گره‌های ترافیکی ما مرتبط با حرکت در میان خطوط است و این باعث می‌شود به خاطر یک گردش به چپ در یک معبر اصلی کل عرض معبر اشغال شود.

وی افزود: این موضوع به میزان بازدارندگی جرائم رانندگی و مقید بودن رانندگان به رعایت این قوانین هم بستگی دارد. به عنوان مثال در مورد رانندگی بین خطوط این بازدارندگی را نداریم و یا اینکه در بعضی موارد فضای معبر ایجاد شده هم نامناسب است. بنابراین مسئله ترافیک از نظر آیین نامه، چگونگی اجرای آن و مهندسی معابر اهمیت زیادی دارد.عضو هیئت علمی گروه محیط زیست دانشگاه تهران در مورد نقش ترافیک در آلودگی هوا گفت: منابع متحرک خودرویی می‌تواند تا ۷۰ درصد در آلودگی هوای یک شهر موثر باشد.

این مدرس دانشگاه عنوان کرد: از طرفی تغییراتی که در سطح معابر و عبور و مرور ایجاد می‌شود، در ایجاد ترافیک و انتشار آلایندگی موثر است. یکی از موضوعات مربوط به ترافیک بحث محدودیت‌های ایجاد شده در تردد است که باید از قبل تغییر و یا مسدود کردن یک مسیر اطلاع رسانی شود. چندین هزار خودرو به دلیل بی‌اطلاعاتی از تغییر ایجاد شده، طبق روال قبلی از آن عبور کرده و در مواجهه با تغییر ایجاد شده، مجبور می‌شوند، برای پیدا کردن مسیر جدید ساعت‌ها در مسیرهای دیگر در حال تردد باشند. بعضی مواقع آلودگی هوا به این موضوع بر می‌گردد.

سایش لاستیک‌ها و مشکلات فنی خودروها، دیگر مقصرین

عضو هیئت علمی گروه محیط زیست دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران افزود: موضوع موثر دیگر در آلودگی هوا، سایش لاستیک‌ها و مشکلات فنی خودروها و یا پوشش معابر است. ممکن است پوشش و آسفالت معبر نامناسب بوده و یا چاله‌هایی را ببینیم که باعث می‌شود آلودگی‌ و گرد و غبار به صورت ذرات معلق وارد هوا شوند.

معین الدینی در ادامه گفت: در شهرها منابع متحرک مهم بوده و یک بخشی از این منابع به صورت سفرهای عادی درون شهری در حال تردد هستند. پس هدف برنامه ریزان شهری و همه دست اندرکاران ترافیک باید این باشد که سرعت ترافیک را با سرعت اسمی معبر حفظ کنیم. از طرفی باید بتوانیم آیین نامه‌هایی که برای قبولی در آن به رانندگان مجوز رانندگی داده‌ایم، کنترل کرده و برای عدم رعایت آن بازدارندگی کافی ایجاد کنیم.

وی با اشاره به میزان توقف خوروها در ترافیک و تاثیر آن در افزایش آلودگی هوا خاطر نشان کرد: بر اساس یک محاسبه ساده می‌توان میزان انتشار آلودگی را تخمین زد. در شهری مثل تهران بالغ بر ده‌ها هزار دوربرگردان داریم که اگر هر کدام از آنها در طول روز منجر به توقف حداقل ۱۰۰ خودرو شود و مسیر خودروها را حتی پنج دقیقه طولانی‌تر کند، این باعث ترافیک، درجا کار کردن خودرو و افرایش حجم آلودگی هوا می‌شود. بنابراین اگر آلایندگی ۱۰ هزار معبر برای ۱۰۰ خودرو در پنج دقیقه را برای یک روز در نظر گرفته و در ۳۶۵ روز سال ضرب کنیم یک حجم بسیار عظیمی از آلودگی را خواهیم داشت.

این کارشناس محیط زیست مطرح کرد: به این معنا با یکسری از کارهای کوچک مثل وضع یک قانون، می‌توانیم به آلودگی هوا و روان کردن ترافیک کمک کرد. از جهت دیگر توجه به استفاده از خودروهای با سوخت پاک هم در این زمینه تاثیر گذار است. در این راستا تولید و تسهیل واردات خودروهای برقی و اختصاص تسهیلات بیشتری برای آن یک راهکار است تا از این طریق به تدریج شهروندان بتوانند به جای خودروهای بنزینی از خودروهای با سوخت پاک و تکنولوژی روز استفاده کنند. همچنین استفاده از موتورهای برقی باید متداول شود.

وی گفت: این موارد با بهبود تمام موضوعاتی که با ترافیک مرتبط است، تاثیر بسیار زیادی بر آلودگی هوا خواهد گذاشت. البته این راهکارها نباید در حد کلام باشد و در عمل و چاره جویی‌ها به آن توجهی نشود.