بعلاوه سه: غیرت، خیانت، سلامت؛ زخم‌هایی بر پیکر زنانه
فرزانه یوسفیان- خلاصه‌ی داستان جذبم کرد. موضوع درباره زنان سرزمین‌مان بود. فیلم کوتاه بعلاوه‌سه. این اثر روایتی تصویری از زنانی است که خشونت‌های پنهان و فشارهای درونی‌شان سال‌ها در سکوت سرکوب شده است. سه زنِ حاضر در این اثر، پشت نقاب ایستاده‌اند؛ زنانی که هر یک نماد زخمی عمیق‌اند: زخم غیرت، زخم خیانت و زخم سلامت. خشمی که در وجود آن‌ها جریان دارد، پژواکی از رنج‌های مشترک بسیاری از زنان این سرزمین است. حامد نصرآبادیان؛ نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده فیلم کوتاه بعلاوه‌سه، روایتی را از دل مشاهده‌ی تجربه‌های زیسته زنان به تصویر می‌کشد تا مخاطب را با لایه‌های پنهان خشم‌های درونی زنان و امید به صلح، همراه سازد.
نصرآبادیان در ابتدای گفت‌و‌گو از چرایی پرداخت به موضوع زنان سرزمین ایران با رویکرد برون‌ریزی خشم در فیلم کوتاه بعلاوه سه، گفت: در علم روانشناسی «برون‌ریزی خشم» به حالتی اطلاق می‌شود که در آن، فرد به دلیل ناتوانی در کنترل و پردازش فشارهای درونی، آن را در قالب رفتارهای بیرونی همچون پرخاشگری، فریاد، تخریب یا دیگر واکنش‌های مشابه بروز می‌دهد. این بازنمایی جسمانی و رفتاری، نمود عینیِ خشونت‌های پنهان و سرکوب‌شده درونی است.
ایده‌ی شکل‌گیری این اثر هنری بر پایه‌ی مشاهده‌ی واقعیت‌های اجتماعی و روانی زنان سرزمینم بنا شده است. زنان از دوران بلوغ تا میانسالی و حتی پیری، در بستر خانواده و جامعه با سطوح متعددی از خشونت، فشارهای روانی و ناهماهنگی‌های عاطفی مواجه می‌شوند. تجربه‌ی رشد در محیط‌های ناسازگار و استمرار این شرایط در دوره‌های مختلف زندگی، سبب انباشت تنش‌های عمیق درونی می‌شود.
با توجه به تجربه‌ی حرفه‌ای‌ام در حوزه‌ی تعلیم و تربیت و فعالیت‌های دانشگاهی، بارها شاهد نمود این فشارهای پنهان در زندگی روزمره‌ی زنان بوده‌ام. در همین راستا تلاش کردم تا این پدیده را در قالب هنری، به‌گونه‌ای متفاوت و بدون دیالوگ، به تصویر بکشم. هدفم از این رویکرد، بازنمایی لایه‌های پنهان خشونت‌های درونی و بیان بخشی از دغدغه‌ها و دردمندی‌های خود نسبت به وضعیت زنان سرزمینم بوده است.
او بعلاوه سه را نخستین تجربه فیلم‌سازی با تلفن همراه عنوان کرد و گفت: باتوجه به محدودیت امکانات تصویری و همچنین هزینه‌های زیاد تجهیزات، ترجیح دادم به جای استفاده از دوربین‌های حرفه‌ای نظیر الکسا یا مینی‌الکسا، با مدیومی ساده‌تر وارد شوم و فیلم را صرفاً با یک گوشی آیفون ۱۳ بسازم. مهم‌تر از هر نکته‌ای؛ متوجه شدم جشنواره‌های معتبر جهانی بیش از آن‌که به امکانات فنی، جلوه‌های ویژه یا ابزار صحنه و تدوین توجه کنند، بر ریتم، فیلم‌سازی و شیوه‌ی روایت تأکید دارند. به سبب سال‌ها فعالیت در عرصه‌ی عکاسی ــ با حضور در نمایشگاه‌های متعدد داخلی و بین‌المللی ــ این نخستین تجربه‌ی من در تصویربرداری سینمایی بود که با دوربینی ساده انجام شد و به همین دلیل، برایم اهمیت ویژه‌ای داشت. این انتخاب در عین سادگی، تجربه‌ای ارزشمند برای من بود؛ چرا که بدون هیچ‌گونه ابزار جانبی مانند هولدر یا استدی‌کم، تنها با یک گوشی در دست کوشیدم تصاویری روان و بدون لرزش ثبت کنم. این روند برایم تجربه‌ای جذاب، متفاوت و دوست‌داشتنی بود.
مدرس بدن و حرکت در بازیگری؛ درباره ارتباط مخاطب با اثری که دیالوگ در آن وجود ندارد، گفت: بسیاری از مخاطبان مرا با عنوان معلم بازیگری در حوزه‌ی پانتومیم و بازیگری حرکتی در تئاتر می‌شناسند. سال‌ها تجربه‌ی نقش‌آفرینی به صورت صامت و بی‌کلام در گروه سربازان صلح ایران در نمایش‌های داخلی و خارجی داشتم و این امر باعث شد این فیلم را نیز بدون دیالوگ بسازم تا جهان‌شمول‌تر باشد؛ زیرا هر چقدر ما سخنران و سخنور خوبی در مدیوم تئاتر و بازیگری باشیم، زبان مانع ارتباط لحظه‌ای و قوی بین هنرمند و مخاطب است و اگر زبان رفتار را جایگزین زبان گفتار کنیم، مخاطبان بیشتری درگیر قصه می‌شود. زبانی که می‌تواند بدون کلام نیز عشق، نفرت، ترس یا شوق را روایت کند. این را از سنت سینمای صامت چون چارلی چاپلین و در عرصه تئاتر چون مارسل مارسو آموخته‌ام؛ اینکه بازیگر قادر است تنها از طریق حرکت و تصویر و بدون دیالوگ، قصه‌ای جهان‌شمول روایت کند.
نصرآبادیان نقشِ سال‌ها فعالیت در حوزه حرکت را در ساختِ بعلاوه سه این‌چنین بیان کرد: غلیظ‌ترین لحظات حسی انسان فاقد دیالوگ است و ما آن را از درگاه و دریچه بدن با بروز هیجانات و احساساتی همچون خشم، عشق، نفرت، ترس و…، بیان می‌کنیم. سال‌ها آموزش، تحصیل و تدریس در این عرصه به من آموخت که می‌توان با اتکا به بیان غیرکلامی، اثری ساخت که ارتباط گسترده‌تری با مخاطبان جهانی برقرار کند.
مدیرعامل موسسه هنرهای نمایشی سفیران صلح صحنه درباره حضور فیلم کوتاه بعلاوه سه در جشنواره‌ها گفت: این فیلم در جشنواره‌ی 5 عباس کیارستمی در سال گذشته مورد تقدیر هیئت داوران قرار گرفت و سپس با پخش کمپانی firstscreen در جشنواره‌های بین‌المللی حضور یافت. نخستین نمایش جهانی آن در چهاردهمین جشنواره تریس ایتالیا در جولای 2025 بود که موفق به دریافت جایزه‌ی بهترین فیلم شد. پس از آن نیز در چند جشنواره‌ی دیگر همچون: یازدهمین جشنواره ترنتون در نیوجرسی (ژوئن 2025) و هفتمین جشنواره پمبروک در لس‌آنجلس (نوامبر 2025) حضور یافت.
او حال و روز این روزهای صحنه تئاتر و سینما را این‌چنین توصیف کرد: هرچند از نظر کمی شاهد رشد تولیدات در تئاتر و سینما هستیم، اما از نظر کیفی فاصله‌ی معناداری اتفاق افتاده است. در گذشته صحنه‌ی تئاتر ایران میزبان آثار فاخر استادانی چون حمید سمندریان، اکبر زنجانپور، امین تارخ و دیگر اساتید نازنین بود. اما تئاتر امروز ما شاهد دور شدن از درام و کارگردانی است و به حضور سلبریتی‌ها و چهره‌های فضای مجازی متکی شده است؛ رویکردی که بیشتر در خدمت بازدهی بیش از اندازه گیشه است تا ارتقای کیفیت هنری. این روند در سینما نیز تکرار شده است: در گذشته آثار ارزشمند بزرگان سینمای ایران معیارهای فاخر فرهنگی را ارتقا می‌داد، اما امروز بخشی از تولیدات صرفاً به دنبال جذب مخاطب سریع و بازاری هستند و همین امر گاه به تغییر و تضعیف سلیقه‌ی فرهنگی جامعه منجر شده است.
نصرآبادیان در پایان صحبت‌هایش از صلح گفت: جهان امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند پرداختن به مهر، صلح و دوستی است. اگر هر فرد با دیگری رابطه‌ای انسانی و دوستانه برقرار کند، بسیاری از خشونت‌ها و تنش‌ها کاهش خواهد یافت. ما نیازمند پردازش دوستی و مهر بیشتری هستیم؛ از فرد به فرد، خانه به خانه، شهر به شهر و کشور به کشور. یقین دارم با عشق و مهربانی می‌توان جهان زیباتر و خوش‌رنگ‌تری ساخت؛ چه در خانه، چه در شهر، چه در کشور و چه در گستره‌ی جهان.
عوامل فیلم کوتاه بعلاوه سه:
بازیگران: نسرین نکیسا، ریحانه سلامت و فاطیما سرلک
تصویربردار: حامد نصرآبادیان
تدوین: مهدی ایروانی
موسیقی: بهزاد بختیاری
ترکیب صدا: اشکان آبگون
طراح گریم: فریدا صفائیان
مجری گریم: هایده افتخاری
عکاس: کوروش برزی
گرافیست: یلدا منتظری
دستیاران کارگردان: فاطمه غلامی و سهند تیزپاز
پخش بین‌الملل: فرست اسکرین
F.Yousefianpour@gmail.com