توافق یا تقابل؛ غنی‌سازی خط قرمز ایران
اختصاصی پیام آشنا- در حالی که تنور تحولات دیپلماتیک پیرامون پرونده هسته‌ای ایران دوباره داغ شده، شاهد مواضع قاطع از سوی مقامات ایرانی از جمله وزیر امور خارجه، سید عباس عراقچی، در برابر فشارهای غربی هستیم. اظهارات عراقچی مبنی بر اینکه "توقف غنی‌سازی چیزی نیست که مردم ایران زیر بار آن بروند" در حالی بیان می‌شود که همزمان خبرهایی از واشنگتن و تروئیکای اروپایی مبنی بر تهیه پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران در شورای حکام شنیده می‌شود.
مقاومت در برابر سلطه‌گری
سخنان عراقچی، تکرار اصول بنیادین سیاست خارجی جمهوری اسلامی است که بر «نفی سلطه» و استقلال تأکید دارد. وی توقف غنی‌سازی را مصداق سلطه‌پذیری دانسته و با تکیه بر تفکر امام خمینی (ره)، این سیاست را خط قرمز غیرقابل عبور جمهوری اسلامی معرفی کرده است. موضع‌گیری آشکاری که حامل این پیام برای غرب است: غنی‌سازی، بخشی از حاکمیت ملی ایران محسوب می‌شود و موضوع مذاکره نیست.
آمریکا؛ مشتاق توافق، اما با شروط یک‌جانبه
از سوی دیگر، اظهارات تازه دونالد ترامپ حاکی از تمایل واشنگتن برای رسیدن به توافقی سریع است، اما نه هر توافقی. او صراحتاً اعلام می‌کند ایران نباید سلاح اتمی داشته باشد، اما در عین حال از نزدیک بودن توافق سخن می‌گوید. همین تناقض در گفتار ترامپ از یک سو نشانه فشار داخلی و خارجی بر کاخ سفید برای احیای دیپلماسی است و از سوی دیگر نشان‌دهنده‌ی تمایل به رسیدن به توافقی است که همچنان به دنبال محدودسازی ظرفیت هسته‌ای ایران است.
جنگ اراده‌ها: قطعنامه یا سازش؟
براساس گزارش رویترز، قدرت‌های غربی در شورای حکام به‌دنبال تصویب قطعنامه‌ای هستند که می‌تواند ایران را برای نخستین‌بار در دو دهه اخیر به نقض تعهدات پادمانی متهم کند. اقدامی که اگر اجرایی شود، نه تنها تنش را در آستانه نشست ۱۹ خرداد افزایش می‌دهد بلکه مسیر گفت‌وگوها را نیز بیش از پیش پرمخاطره خواهد کرد.
در همین راستا، المیادین از هشدار تهران به اروپا پرده برداشته است: «هرگونه تشدید تنش، با اقدامات متقابل هسته‌ای پاسخ داده خواهد شد.» این پیام روشن است که ایران نه‌تنها انفعال در برابر قطعنامه‌های سیاسی را کنار گذاشته، بلکه در صورت تحرکات خصمانه، از ابزارهای فنی برای پاسخ بهره خواهد گرفت.
غنی‌سازی، موشک و منطقه؛ خارج از دستور
یک مقام بلندپایه ایرانی نیز با تاکید بر اینکه “هیچ مذاکره‌ای درباره توان موشکی و غنی‌سازی وجود ندارد”، تأکید کرد تهران تنها بر جنبه‌های صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای تمرکز دارد و این خط قرمزها را نه در گفتار که در عمل نیز به نمایش گذاشته است.
چشم‌انداز: توافق سخت، تقابل محتمل
با وجود آنکه روسیه و چین آمادگی خود را برای تسهیل مذاکرات اعلام کرده‌اند، اما به نظر می‌رسد آینده گفت‌وگوها در گروی بازنگری طرف غربی در اهداف خود است. هرگونه تلاش برای وادار ساختن ایران به توقف کامل غنی‌سازی، آن‌هم در فضای تهدیدآمیز شورای حکام، نه‌تنها راهی به توافق نخواهد گشود، بلکه پرونده را مجدداً به مسیر بحران خواهد کشاند.
در شرایطی که رسانه‌ها و محافل دیپلماتیک از احتمال توافقی قریب‌الوقوع سخن می‌گویند، واقعیت میدانی و مواضع رسمی ایران نشان می‌دهد که بدون به رسمیت شناختن حقوق مسلم هسته‌ای جمهوری اسلامی، توافقی شکل نخواهد گرفت. ایران از موضع اقتدار پای میز مذاکره نشسته و راه‌حل را نه در تعلیق حقوق مشروع خود، بلکه در تعاملی عادلانه و متوازن می‌بیند. دوراهی امروز ایران و غرب، آزمونی است برای بلوغ دیپلماسی و احترام متقابل یا بازگشت به چرخه بی‌پایان تنش.