اختصاصي پيام آشنا- سفر رسمی رئیس جمهوری ایران، مسعود پزشکیان، به ایروان و دیدار با نخست وزیر ارمنستان، نیکول پاشینیان، نقطه عطفی در روابط تهران و ایروان به شمار می‌رود. این سفر در شرایط حساس منطقه قفقاز و پس از توافقات اخیر میان ارمنستان و آذربایجان در واشنگتن، پیام روشنی به جامعه جهانی درباره سیاست خارجی فعال و منطقه‌محور ایران داشت.
تحکیم همکاری‌های اقتصادی و ترانزیتی
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این سفر، توافق برای افتتاح دومین پل مرزی مشترک بر روی رودخانه ارس است. افزایش حجم مبادلات تجاری دو کشور که هم‌اکنون به حدود یک میلیارد دلار رسیده و هدف‌گذاری برای رسیدن به سه میلیارد دلار، نشان‌دهنده عزم جدی تهران و ایروان برای توسعه همکاری‌های اقتصادی است. نخست وزیر ارمنستان تأکید کرد که ایران و ارمنستان ظرفیت‌های اقتصادی متنوع و مکملی دارند و این توافقات می‌تواند فرصت‌های جدیدی برای دسترسی ریلی ایران به دریای سیاه فراهم کند.
سند جامع همکاری راهبردی و تفاهم‌نامه‌ها
وزیر امور خارجه ایران، سید عباس عراقچی، از توافق برای نهایی شدن یک سند جامع همکاری راهبردی خبر داد. همزمان، ۱۰ تفاهم‌نامه در حوزه‌های سیاسی، فرهنگی، صنعتی، آموزشی و بهداشتی به امضا رسید. این اسناد، علاوه بر تحکیم روابط دوجانبه، بستر همکاری‌های فرهنگی و سینمایی میان دو کشور را نیز فراهم می‌کند؛ از جمله تولید مشترک فیلم‌ها و تبادل استاد و دانشجو در حوزه سینما.
امنیت و ملاحظات منطقه‌ای
ایران و ارمنستان ضمن گسترش همکاری‌های اقتصادی، بر حفظ امنیت و توجه به ملاحظات یکدیگر تأکید کردند. پاشینیان اعلام کرد که ایجاد کریدورهای جدید با رعایت خطوط قرمز ایران انجام خواهد شد و ارمنستان هرگز اجازه نخواهد داد از خاکش تهدیدی متوجه جمهوری اسلامی شود. این نکته اهمیت ویژه‌ای در شرایط حساس قفقاز جنوبی دارد که همواره مورد توجه قدرت‌های فرامنطقه‌ای بوده است.
پیام دیپلماتیک به منطقه و جهان
سفر پزشکیان به ایروان، فراتر از روابط دوجانبه، پیامی روشن به جامعه جهانی داشت: ایران به دنبال صلح و ثبات در منطقه قفقاز است و سیاستش بر حمایت از تمامیت ارضی و امنیت کشورهای همسایه تأکید دارد. ایران تلاش می‌کند گذرگاه‌ها و مسیرهای ترانزیتی در منطقه به ابزار توسعه و همکاری تبدیل شوند، نه وسیله‌ای برای نفوذ یا سلطه قدرت‌های فرامنطقه‌ای.
تحولات اخیر نشان می‌دهد که تهران و ایروان در مسیر تقویت روابط راهبردی، توسعه همکاری‌های اقتصادی و فرهنگی و تأمین امنیت منطقه‌ای گام‌های عملی برداشته‌اند. این تعاملات می‌تواند نه تنها منافع دو کشور، بلکه ثبات و توسعه منطقه قفقاز را نیز تضمین کند. با این حال، موفقیت این پروژه‌ها نیازمند استمرار دیپلماسی فعال و توجه دقیق به تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی خواهد بود.
