اختصاصی پیام آشنا- در حالی که نوار غزه به صحنهای از فاجعه انسانی تمام‌عیار تبدیل شده، هشدارهای سازمان ملل مبنی بر تهدید قحطی برای همه ساکنان آن، زنگ خطر تازه‌ای را به صدا درآورده است. این بحران در حالی تشدید می‌شود که تجاوزات رژیم صهیونیستی علیه مسجدالاقصی نیز وارد مرحله‌ای بی‌سابقه از خطر شده است؛ دو روند هم‌زمان که نشان از پروژه‌ای گسترده‌تر برای تغییر واقعیت‌های میدانی و تاریخی فلسطین دارد.
وضعیت اسفبار انسانی؛ مرز قحطی
طبق گزارش دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل (اوچا)، تنها در دو هفته اخیر بیش از ۲۰۰ هزار فلسطینی در غزه آواره شده‌اند. هشدار صریح این نهاد بین‌المللی مبنی بر اینکه «۱۰۰ درصد ساکنان غزه در معرض قحطی قرار دارند»، تصویری بی‌سابقه از وضعیت بحرانی ترسیم می‌کند. آژانس «آنروا» نیز با اشاره به موجود بودن آذوقه کافی برای ۲۰۰ هزار نفر، بر لزوم باز شدن بی‌وقفه مسیرهای امدادی تأکید دارد؛ مسیری که همچنان با ممانعت صهیونیست‌ها مسدود مانده است.
تهاجم به مقدسات اسلامی
در حالی که فاجعه انسانی در غزه در جریان است، پروژه یهودی‌سازی مسجدالاقصی نیز در سایه سکوت جهان عرب شدت گرفته است. راهپیمایی تحریک‌آمیز شهرک‌نشینان صهیونیست در صحنهای مسجدالاقصی و همراهی وزرای افراطی رژیم صهیونیستی با این حرکت، پرده‌ای دیگر از این پروژه را برملا کرد. تحلیلگران اسلامی و مذهبی متفق‌القول هستند که تلاش برای تحمیل «وضعیت جدید» بر مسجدالاقصی بخشی از برنامه کلان تل‌آویو برای سیطره کامل بر قدس شرقی و هویت‌زدایی از آن است.
سکوت مرگبار رژیم‌های عربی
انتقادهای شدید شخصیت‌های دینی و سیاسی از سکوت کشورهای عربی، یکی از محورهای برجسته این بحران است. سکوتی که نه‌تنها به مثابه چراغ سبز برای ادامه تجاوزات صهیونیستی تلقی می‌شود، بلکه به نظر بسیاری، به عاملی مؤثر در گستاخ‌تر شدن اشغالگران بدل شده است. شخصیت‌هایی چون شیخ عمر الکسوانی، حلمی البلبیسی و دکتر علی قره‌داغی به صراحت اعلام کرده‌اند که مسئولیت دفاع از مسجدالاقصی تنها بر دوش فلسطینیان نیست، بلکه وظیفه‌ای بر دوش همه مسلمانان جهان است.
تحرکات دیپلماتیک منطقه‌ای؛ امیدی شکننده
در میانه این بحران، تلاش‌هایی هرچند محدود از سوی برخی کشورها برای یافتن راه‌حل دیپلماتیک ادامه دارد. تماس تلفنی وزیر خارجه ترکیه با مقامات حماس و نخست‌وزیر قطر، گامی در مسیر مذاکرات آتش‌بس تلقی می‌شود. با این حال، موضع منفی حماس نسبت به طرح پیشنهادی آمریکا – که آن را ادامه کشتار مردم غزه توصیف کرده – نشان می‌دهد که هنوز فاصله زیادی با توافقی پایدار باقی مانده است.
موضع اروپایی‌ها؛ تغییر در چشم‌انداز سیاسی
نقطه‌عطف مهم در این میانه، اظهارات اخیر امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه است که با تاکید بر به رسمیت شناختن دولت مستقل فلسطین به‌عنوان «وظیفه‌ای اخلاقی و مطالبه‌ای سیاسی»، به‌طور ضمنی از تغییر رویکرد پاریس در قبال اسرائیل خبر داده است. اگرچه هنوز در سطح عملی اقدام روشنی انجام نشده، اما همین موضع‌گیری نشانه‌ای از تغییر احتمالی در صف‌بندی سنتی غربی‌ها در قبال بحران فلسطین است.
آزمون اخلاقی و سیاسی جهان
امروز، نوار غزه نه فقط جغرافیای در محاصره، بلکه عرصه‌ای از یک آزمون تاریخی است؛ آزمونی برای بشریت، وجدان جهانی و نظام حقوق بین‌الملل. هم‌زمان، مسجدالاقصی و قدس شریف در آستانه تغییرات هویتی بی‌سابقه‌ای قرار دارند که در صورت تداوم سکوت، به یک فاجعه فرهنگی و دینی بدل خواهد شد. در این شرایط، نه صرفاً همبستگی، بلکه اقدام عاجل جهان اسلام و جامعه جهانی ضرورت انکارناپذیر است. سکوت بیش از این، همدستی است.
