اختصاصی پیام آشنا- در دل محاصرهای بیپایان، نوار غزه به زندانی متحرک بدل شده است؛ جایی که مردم برای هر قطره آب، هر وعده غذا و هر لحظه زندهماندن، با مرگ مسابقه میدهند. اینجا، غزه است؛ جایی که بیش از ۹۷ درصد آب آشامیدنی قابل استفاده نیست، شبکه فاضلاب فروپاشیده، بیمارستانها در آستانه تعطیلی قرار دارند و کودکان بهجای رؤیاهای کودکانه، با اسهال و عفونتهای پوستی بزرگ میشوند.
بحران آب در غزه، صرفاً یک مسأله بهداشتی نیست؛ این یک ابزار سیستماتیک نسلکشی است. از سال ۲۰۰۷ که اسرائیل این منطقه را در محاصره کامل قرار داد، ورود تجهیزات برای بازسازی زیرساختهای آب و فاضلاب، عملاً متوقف شد. تخریب مداوم تأسیسات زیربنایی در جریان جنگها – بهویژه پس از اکتبر ۲۰۲۳ – وضعیت را به آستانه فاجعه رسانده است. حالا، مردم غزه نهفقط با تشنگی، بلکه با تحقیر و ناامیدی زیست میکنند.
گزارشها از منابعی مانند الجزیره، آکسفام و یونیسف تصویری دهشتناک ارائه میدهند: فاطمه، مادری ۳۲ ساله در اردوگاه نصیرات، میگوید: «ما روزها منتظر یک تانکر آب میمانیم. گاهی آب آنقدر کثیف است که نمیتوانیم آن را به بچهها بدهیم، اما چارهای نداریم.»
بر اساس آمار رسمی وزارت بهداشت غزه، تنها در نیمه نخست سال ۲۰۲۴، بیش از ۳۱۵۰ مورد ابتلا به بیماریهای ناشی از آب آلوده ثبت شده که عمدتاً کودکان بودهاند. پزشکان از گسترش سوءتغذیه، بیماریهای گوارشی، عفونتهای پوستی و کمآبی شدید در میان کودکان خبر میدهند. این در حالیست که دسترسی به سوخت و برق برای تصفیهخانهها و ایستگاههای پمپاژ تقریباً قطع شده است.
کمک یا نمایش سیاسی؟
در چنین شرایطی، برخی کشورهای غربی از «ارسال کمکهای هوایی» بهعنوان یک راهکار بشردوستانه یاد میکنند. اما تجربه مشابه آمریکا در احداث اسکله شناور و پرتاب بستههای امدادی از آسمان، نشان داد این اقدامات بیشتر نمایشهایی برای کاستن از فشار افکار عمومی است تا پاسخی واقعی به بحران انسانی. بسیاری از این بستهها اصلاً به مردم نرسیدند، برخی باعث جراحت شدند و برخی دیگر حتی حاوی مواد غذایی فاسد یا بدون کنترل بهداشتی بودند.
پروژههایی از این دست، بدون هماهنگی با نهادهای مستقل، نهتنها کارآمد نیستند، بلکه گاه به ابزار تحقیر تبدیل میشوند. این رفتار، عملاً محاصره را تداوم میبخشد و رژیم صهیونیستی را از فشار جهانی برای رفع آن، معاف میکند.
خشم افکار عمومی غرب
با وجود حمایت رسمی دولتهای غربی از اسرائیل، نظرسنجیها حاکی از شکاف عمیق در افکار عمومی این کشورهاست. نتایج یک نظرسنجی تازه در آلمان که به سفارش نشریه «استرن» انجام شده، نشان میدهد ۷۴ درصد مردم آلمان خواهان موضعی سختگیرانهتر دولت این کشور علیه اسرائیل هستند. حتی در میان احزاب راستگرای میانه مانند دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی نیز این رقم بالای ۷۷ درصد است.
با این حال، دولتها همچنان به حمایت سیاسی، تسلیحاتی و دیپلماتیک از تلآویو ادامه میدهند و راه را بر فشار واقعی بر اسرائیل میبندند.
نسلکشی زیر سایه آتشبس
در بیانیههای گروههای فلسطینی، بهویژه جنبش حماس، تأکید شده که حملات اخیر اسرائیل به چادرهای آوارگان، خانههای غیرنظامیان و زیرساختهای حیاتی مانند بیمارستانها، بخشی از یک «جنگ نسلکشی» علیه ملت فلسطین است. همزمان، اسرائیل با مانورهایی مانند اعلام «آتشبس انسانی»، سعی در فریب افکار عمومی دارد، در حالی که همزمان حملات گسترده ادامه دارد.
راهحل چیست؟
غزه نیاز به کمک واقعی دارد، نه ژستهای سیاسی. بازگشایی گذرگاههای زمینی، ورود تجهیزات بازسازی زیرساختهای آب، برق و درمان، توقف فوری بمبارانها و پایان محاصره اولین گامهای ضروریاند. سازمانهای حقوق بشری از جمله عفو بینالملل و دیدهبان حقوق بشر بهصراحت گفتهاند که محرومیت جمعی از آب سالم، «جنایت جنگی» است.
در این میان، نقش کشورهای اسلامی و جنبشهای مردمی نیز پررنگ است. استفاده از ابزارهایی چون فشار دیپلماتیک، تحریم انرژی یا فراخوانهای جهانی برای پایان محاصره، میتواند در روند تغییر توازن قدرت مؤثر باشد.
انسانیت در آزمون غزه
آنچه امروز در غزه میگذرد، تنها یک بحران انسانی نیست؛ این، آزمونی برای جهان مدعی تمدن، حقوق بشر و بشردوستی است. غزه، نه قربانی «اختلافات نظامی»، بلکه قربانی سکوت جهان و نفاق سیاستهای بینالمللی است. بحران آب در این سرزمین، تجسم فشردهای از فاجعهای وسیعتر است: قتل تدریجی یک ملت، با ابزارهای مدرن، در سکوت رسانهای و انفعال جهانی.
غزه، همچنان مینویسد؛ با زخم، با تشنگی، با مرگهای بیصدا. اما سؤال اصلی این است: آیا جهان نیز فقط تماشا خواهد کرد؟