اختصاصی پیام آشنا - در روزهای اخیر، منطقه غرب آسیا شاهد بحرانی تازه و پیچیده‌ای شده است که ریشه در حمله رژیم صهیونیستی به تأسیسات هسته‌ای ایران در نطنز دارد. این تجاوز آشکار، فراتر از یک اقدام نظامی صرف، ابعاد گسترده‌ای در عرصه سیاست بین‌الملل، امنیت منطقه‌ای و حقوق بین‌الملل به همراه داشته است.
تجاوز به تأسیسات هسته‌ای ایران: نقض آشکار حقوق بین‌الملل
سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، با تأکید بر غیرقانونی بودن این حمله، آن را نقض آشکار قوانین بین‌المللی و جنایت جنگی توصیف کرده است. تجاوز به تأسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای که تحت حفاظت معاهدات بین‌المللی قرار دارد، فراتر از یک اقدام نظامی است و به نوعی حمله به زیرساخت‌های علمی و فناوری یک کشور محسوب می‌شود. این حمله از آن جهت اهمیت دارد که به گفته عراقچی، رژیم صهیونیستی «خطوط قرمز» را کاملاً نادیده گرفته است.
واکنش جامعه بین‌الملل: سکوت و جانبداری
مواضع سه کشور اروپایی و حمایت ضمنی یا صریح آمریکا از تجاوز صهیونیستی، در حالی‌که انتظار می‌رفت این نهادها از اصل حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها حمایت کنند، به شدت یک‌جانبه و ناعادلانه ارزیابی شده است. عراقچی این مواضع را «اشتباه تاریخی» خوانده و هشدار داده است که تشویق متجاوز پیامدهای خطرناکی برای جامعه بین‌الملل خواهد داشت.
نهادهای بین‌المللی مانند آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و شورای امنیت سازمان ملل نیز در این میان دچار نوعی انفعال یا حتی همدستی پنهان شده‌اند. سکوت آژانس در برابر حملات به تأسیسات هسته‌ای ایران و صدور گزارش‌های مغرضانه، بدعتی خطرناک در نهادهای حافظ صلح جهانی است که می‌تواند زمینه‌ساز بی‌اعتمادی گسترده شود.
ایران؛ راهبرد دفاع مشروع و پایبندی به دیپلماسی
جمهوری اسلامی ایران ضمن محکوم کردن این تجاوز، تاکید کرده است که دفاع مشروع خود را با قاطعیت ادامه خواهد داد. وزارت خارجه کشور به صراحت اعلام کرده که حملات موشکی ایران به اهداف نظامی و اقتصادی رژیم صهیونیستی، پاسخی به تجاوز و دفاع از امنیت ملی است. البته تهران همزمان بر این نکته تاکید دارد که خواهان گسترش جنگ نیست و آماده بازگشت به مسیر دیپلماسی است در صورتی که تجاوز متوقف شود.
در کنار این، ایران بر پایبندی خود به حقوق هسته‌ای صلح‌آمیز و شفاف‌سازی در این زمینه تاکید می‌کند و اعلام آمادگی کرده است که مذاکرات هسته‌ای را ادامه دهد، البته مشروط به رعایت حقوق و عدم محروم‌سازی کشور از فناوری هسته‌ای.
پیامدهای امنیتی و منطقه‌ای: خطر گسترش درگیری
حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران و پاسخ‌های نظامی تهران، منطقه خلیج فارس و فراتر از آن را در معرض خطر گسترش بحران قرار داده است. عراقچی از اهمیت حساسیت بالای این منطقه خبر داده و نسبت به تلاش رژیم صهیونیستی برای کشاندن جنگ به این حوزه هشدار داده است.
با وجود تلاش کشورهای منطقه از جمله عربستان و مصر برای جلوگیری از گسترش درگیری، فشارهای موجود و حمایت‌های خارجی از رژیم صهیونیستی، خطر تبدیل این بحران به جنگی فراگیر همچنان بالاست.
چالش‌های حقوقی و سیاسی: معمای عملکرد نهادهای بین‌المللی
عملکرد دوگانه و سیاسی نهادهای بین‌المللی، به ویژه شورای امنیت و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اعتماد جهانی به این نهادها را به شدت متزلزل کرده است. ایران ضمن محکوم کردن این رویکرد، به کاهش همکاری‌ها با آژانس اشاره کرده و هشدار داده است که ادامه این روند، باعث تشدید تنش‌ها خواهد شد.
سناریوی آمریکا و اتهامات متقابل
ایالات متحده آمریکا با وجود حمایت آشکار رئیس جمهور این کشور، دونالد ترامپ، از رژیم صهیونیستی، تلاش دارد نقش خود را در این حملات کمرنگ نشان دهد. اما جمهوری اسلامی ایران مدارک متقنی از همکاری آمریکا با این تجاوز ارائه کرده است و از واشنگتن خواسته است مواضع خود را به صورت شفاف اعلام کند.
بحران فعلی یک آزمون بزرگ برای جامعه بین‌الملل است؛ آزمونی که پاسخ به آن، تعیین‌کننده جایگاه حقوق بین‌الملل، امنیت منطقه‌ای و آینده مذاکرات هسته‌ای ایران خواهد بود. در حالی که رژیم صهیونیستی به دنبال تخریب مسیر دیپلماسی و افزایش فشارهاست، ایران ضمن حفظ حق دفاع مشروع، بر حل اختلافات از مسیر مذاکره و دیپلماسی تأکید دارد.
در این شرایط، جامعه جهانی و نهادهای بین‌المللی باید با رویکردی بی‌طرفانه، ضمن محکوم کردن تجاوز و تضمین حقوق ملت‌ها، زمینه را برای ثبات و امنیت در منطقه فراهم کنند. بی‌تفاوتی یا جانبداری، تنها باعث تشدید تنش و ناامنی خواهد شد.
