اختصاصی پیام آشنا- در آستانه دور جدید مذاکرات ایران با تروئیکای اروپا در استانبول، نشستی کلیدی با حضور عباس عراقچی، وزیر امور خارجه و محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی در کمیسیون امنیت ملی مجلس برگزار شد. این جلسه که در فضایی هماهنگ و با تمرکز بر تعیین خطوط قرمز برگزار شد، تصویری شفافتر از رویکرد راهبردی جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات پیش رو ارائه داد.
بازتعریف خطوط قرمز؛ غنیسازی، رفع تحریم، حفظ توان دفاعی
سه محور اصلی از دل این نشست و همچنین گفتوگوی عراقچی با رسانههای بینالمللی بیرون میآید: غنیسازی، رفع تحریمها و حفظ توان دفاعی موشکی. عراقچی تأکید کرد که ایران هیچگاه از برنامه موشکی خود دست نخواهد کشید و آن را ابزار بازدارنده دفاعی میداند. او همچنین خاطرنشان کرد که مذاکرات مستقیم با آمریکا در شرایط فعلی روی میز نیست، هرچند امکان تعامل غیرمستقیم در صورت فراهم شدن زمینههای یک توافق برد-برد وجود دارد.
این مواضع نشان میدهد که تیم مذاکرهکننده ایرانی در عین اعلام آمادگی برای تعامل دیپلماتیک، بهدنبال مذاکره از موضع قدرت است. از نگاه تحلیلگران، این رویکرد همزمان دو هدف را دنبال میکند: حفظ دستاوردهای بومی و جلوگیری از تکرار تجربه برجام که به باور مقامات ایرانی، به دلیل بدعهدی طرف آمریکایی ناکام ماند.
دولت و مجلس؛ نمایش انسجام درونی
نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس، عباس مقتدایی، در گفتوگو با رسانهها از انسجام کامل میان سه نهاد کلیدی یعنی مجلس، وزارت خارجه و سازمان انرژی اتمی خبر داد. این انسجام، اگرچه پیامی داخلی برای اتحاد نخبگان در برابر فشارهای خارجی دارد، اما در سطح بینالمللی نیز سیگنالی مهم است: ایران با یک صدا وارد مذاکرات میشود.
با این حال، این هماهنگی نباید به معنای انعطافناپذیری تعبیر شود. عراقچی در گفتوگو با فاکسنیوز تأکید کرد که ایران آمادگی دارد اقدامات اعتمادساز انجام دهد تا نشان دهد فعالیتهای هستهایاش صلحآمیز است، مشروط به لغو تحریمها.
آسیب به تأسیسات؛ مانع یا فرصت؟
در بخش دیگری از گفتوگوی عراقچی، اشاره به حملات اخیر به تاسیسات هستهای ایران و آسیبهای جدی وارد شده به آنها، پرده از یکی از واقعیتهای نادیدهمانده مذاکرات برداشت: زخمهای تازه در قلب صنعت هستهای. با این حال، عراقچی با تأکید بر اینکه «ساختمانها دوباره ساخته میشوند اما دانش از بین نمیرود» نشان داد که این حملات نهتنها عزم ایران را تضعیف نکرده بلکه به عاملی برای تقویت انسجام داخلی و اولویت بخشی به موضوع غنیسازی بدل شده است.
بازگشت به میز مذاکره، بدون عقبنشینی
ایران در مسیر مذاکرات استانبول، در عین ارسال سیگنالهایی از آمادگی برای توافق، با تکرار خطوط قرمزش تلاش میکند سناریوی فشار برای امتیازگیری را از کار بیندازد. از نظر تهران، غنیسازی نهتنها یک حق فنی و حقوقی بلکه یک غرور ملی است.