اختصاصی پیام آشنا – سیزدهمین نشست وزرای حمل‌ونقل سازمان همکاری اقتصادی (اکو) روز گذشته در تهران برگزار شد و جمهوری اسلامی ایران با حضوری فعال و چندبُعدی، ابتکارات مهمی را در حوزه‌های ترانزیت، دیجیتال‌سازی و امنیت سایبری ارائه کرد. این اجلاس، بستر مهمی برای نمایش ظرفیت‌های ایران در پیشبرد همکاری‌های منطقه‌ای در قالب سازمان همکاری اقتصادی (اکو) بود.
سازمان همکاری اقتصادی (اکو)؛ بستری برای توسعه منطقه‌ای
سازمان همکاری اقتصادی (اکو) نهادی بین‌دولتی با هدف ارتقای رشد اقتصادی، توسعه پایدار و تعمیق همکاری‌های تجاری، حمل‌ونقل و فناورانه میان کشورهای عضو است. این سازمان که ایران یکی از بنیان‌گذاران آن است، با دارا بودن ده عضو از آسیای مرکزی، قفقاز، خاورمیانه و جنوب آسیا، نقشی کلیدی در تقویت پیوندهای منطقه‌ای ایفا می‌کند. حضور پررنگ ایران در این سازمان، بازتاب‌دهنده جایگاه ژئوپلیتیکی آن در اتصال کریدورهای بین‌المللی و تحقق اهداف کلان سازمان همکاری اقتصادی (اکو) است.
ترانزیت؛ ایران در قلب اتصال منطقه‌ای
در جریان اجلاس، حرکت نمادین قطار ترانزیتی اکو از بندر خشک آپرین، گامی عملی در مسیر تبدیل ایران به مرکز ترانزیت منطقه بود.
فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی، با تأکید بر نقش ایران به‌عنوان حلقه اتصال هفت کشور محصور در خشکی به آب‌های آزاد، خواستار توسعه کریدورهای چندوجهی و دیجیتال‌سازی اسناد حمل‌ونقل در چارچوب سازمان همکاری اقتصادی (اکو) شد.
او تصریح کرد:
«ایران آماده است با استفاده از ظرفیت‌های مشترک منطقه‌ای، مسیرهای ترانزیتی را به‌سوی کارآمدی بیشتر هدایت کند.»
بیانیه تهران نیز که در پایان اجلاس صادر شد، همکاری با نهادهای بین‌المللی مانند UNECE را برای یکپارچه‌سازی داده‌ها و اسناد حمل‌ونقل، یکی از اهداف راهبردی اکو عنوان کرد.
امنیت سایبری؛ انتقال دانش ایران به اعضای اکو
دکتر محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور، در حاشیه نشست وزرای حمل‌ونقل سازمان همکاری اقتصادی (اکو)، از آمادگی ایران برای به‌اشتراک‌گذاری تجربیات امنیت سایبری با اعضای این سازمان خبر داد.
وی گفت:
«در شرایطی که زیرساخت‌های دیجیتال منطقه به‌طور فزاینده‌ای در معرض تهدیدات سایبری قرار دارند، همکاری‌های امنیتی در بستر اکو می‌تواند به ارتقای تاب‌آوری منطقه‌ای منجر شود.»
ایران با توسعه داخلی ابزارهای دفاع سایبری، موفق به حفاظت از زیرساخت‌های کلیدی شده است؛ دانشی که می‌تواند در سطح اکو به اشتراک گذاشته شود.
دیجیتال‌سازی حمل‌ونقل؛ اولویت مشترک کشورهای اکو
یکی از محورهای اصلی اجلاس وزرای حمل‌ونقل سازمان همکاری اقتصادی (اکو)، دیجیتال‌سازی فرآیندها و اسناد حمل‌ونقل بود؛ اقدامی که می‌تواند به کاهش هزینه‌ها، افزایش سرعت ترانزیت و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی در منطقه منجر شود.
دبیرکل سازمان همکاری اقتصادی (اکو) در سخنان خود تأکید کرد:
«برای تحقق لجستیک هوشمند، اعضای اکو باید به سمت دیجیتال‌سازی گسترده و نوسازی زیرساخت‌های ارتباطی حرکت کنند.»
چالش‌های زیرساختی؛ زنگ هشداری در جریان اجلاس
قطعی برق در جریان برگزاری اجلاس، چالشی تلخ اما واقعی را به نمایش گذاشت؛ مسئله‌ای که نشان می‌دهد برای ایفای نقشی مؤثر در سازمان همکاری اقتصادی (اکو)، ایران نیازمند ارتقای زیرساخت‌های انرژی و مدیریت بحران است. این چالش‌ها در فصول گرم می‌توانند تهدیدی برای تجارت، صنعت و امنیت انرژی کشور باشند.
اکو و فرصت طلایی برای نقش‌آفرینی ایران
اجلاس اخیر وزرای حمل‌ونقل سازمان همکاری اقتصادی (اکو)، فرصتی مهم برای تثبیت نقش ایران به‌عنوان موتور محرک همگرایی منطقه‌ای بود. اما برای تحقق چشم‌انداز ۲۰۳۵، لازم است که مفاد بیانیه تهران به نقشه راهی عملیاتی تبدیل شود.
اگر ایران بتواند ضمن رفع چالش‌های زیرساختی، تعاملات خود با اعضای اکو را توسعه دهد، می‌توان آینده این سازمان را به نقطه‌ای روشن در نقشه اقتصادی منطقه بدل کرد.
