ایشان معتقد بود که کشورها برای خودشان منافع ملی تعریف می‌کنند و براساس آن همکاری‌ها صورت می‌گیرد که یا منطقه‌ای است و یا دو جانبه و به هر حال هر کشوری متناسب با منافع ملی خودش با کشورهای دیگر همکاری می‌کند.
یک فعال سیاسی اصلاح درباره سیاست آیت آلله هاشمی در روابط بین‌الملل گفت: آیت‌الله هاشمی به دنبال تنشج‌زدایی در روابط بین‌الملل بود نه تشنج‌آفرینی.
محمد هاشمی با اشاره به سالگرد درگذشت آیت الله هاشمی رفسنجانی در خصوص سیاست آیت‌الله هاشمی در روابط خارجی و مسائل منطقه‌ای و به ویژه در مورد سوریه گفت: ایشان معتقد بود که هر کشوری مطابق منافع ملی که دارد، تشخیص می‌دهد که تا چه اندازه در سیاست خارجی و بین‌المللی حضور پیدا کند و ممکن است این روابط دوجانبه و یا روابط چندجانبه باشد اما اساس روابط بر مبنای عدم دخالت و تنشج‌آفرینی است. البته اینطور نبود که به طور مثال بگوییم با آقای بشار اسد مخالف است اما سیاست ایشان این نبود که در کشوری دخالت کند.
وی ادامه داد: ایشان معتقد بود که کشورها برای خودشان منافع ملی تعریف می‌کنند و براساس آن همکاری‌ها صورت می‌گیرد که یا منطقه‌ای است و یا دو جانبه و به هر حال هر کشوری متناسب با منافع ملی خودش با کشورهای دیگر همکاری می‌کند. اعتقاد ایشان بیشتر بر این بود که باید همکاری‌های منطقه‌ای را توسعه دهیم. یعنی روابط دو جانبه با کشورها خوب است و باید باشد اما بیشتر از این روابط دو جانبه به کشورها امنیت می‌داد و به اصطلاح در تعاملات با هم مشارکت داشتند و همکاری‌های منطقه‌ای مدنظرشان بود.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب گفت: همکاری‌های منطقه‌ای در آن موقع به این صورت بود که اگر مثلاً کسی قصد دخالت داشت و می‌خواستند دخالت کنند به نحو دیگری این کار را انجام می‌داد یعنی مطابق با نظریه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی همکاری‌های منطقه‌ای می‌توانست جایگزین اختلافات شود.
الان چیزی که در سوریه اتفاق افتاده است همین مسئله حمایت کشورها است که کشورها در یک حدی حمایت کردند و بعد از آن کشورها خودشان را کنار کشیدند و ارتش سوریه خودش آنطور که باید و شاید دفاع نکرد و نتیجه‌اش این اتفاق بود. بنابراین اصل سیاست آیت‌الله هاشمی یک نظریه مطلوب امروز در جامعه جهانی است در خیلی از جاها که می‌بینیم اتحادیه‌های منطقه‌ای در دنیا و روابط بین‌الملل در خیلی از کشورها وجود دارد، روابط بر این مبنا است.
هاشمی تصریح کرد: نکته بعدی این است که آنچه که بر روابط دوجانبه تاثیر دارد این است که تشنج‌زدایی صورت بگیرد نه تنشج‌آفرینی. ما اگر می‌خواهیم ارتباطاتی داشته باشیم حتما باید این روابط بر مبنای تشنج‌زدایی باشد. این هم یک اصل پذیرفته در روابط بین‌الملل است.
