اختصاصی پیام آشنا- در پی جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی ایران، یکی از پرسش‌های کلیدی که افکار عمومی و تحلیلگران اقتصادی را درگیر کرده، میزان تاب‌آوری اقتصاد کشور و چگونگی تداوم ثبات در شرایط بحرانی است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در این دوره، هم مشارکت مردمی و هم عملکرد دستگاه‌های اقتصادی نقش تعیین‌کننده‌ای در کنترل بحران و ممانعت از بروز شوک‌های اقتصادی گسترده داشته‌اند.
مردم، رکن فراموش‌نشدنی در اقتصاد مقاومتی
امین شاکری، نایب رئیس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق بازرگانی ایران، با اشاره به اثرات مخرب جنگ ۱۲ روزه بر زیرساخت‌های انرژی و بازارهای مالی، تاکید کرد که پایداری اقتصادی کشور در این دوره، مدیون صبر، هوشیاری و مشارکت آگاهانه مردم بوده است. او گفت: «مردم با رفتارهای مسئولانه در مصرف، پرهیز از خرید هیجانی، مشارکت در فعالیت‌های داوطلبانه و حمایت از تولید داخلی، نقشی کلیدی در تاب‌آوری اقتصاد ایفا کردند.»
شاکری افزود که برای تقویت این نقش، باید سیاست‌هایی در جهت فرهنگ‌سازی عمومی، حمایت از خرید کالای ایرانی، توسعه ابزارهای مشوق نظیر کالابرگ، تخفیف و امتیازدهی برای مصرف داخلی و سرمایه‌گذاری‌های خرد در صنایع کوچک و متوسط، به طور گسترده در دستور کار قرار گیرد.
اقدامات دولت: استمرار خدمات، کنترل بازار و ثبات تولید
از سوی دیگر، نهادهای دولتی نیز در مسیر مدیریت بحران، عملکردی قابل توجه داشته‌اند. سید علی مدنی‌زاده، وزیر امور اقتصادی و دارایی، از استمرار فعالیت‌های سازمان‌های زیرمجموعه وزارتخانه در روزهای جنگ خبر داد و گفت: «هیچ خللی در ارائه خدمات اقتصادی رخ نداد و تعیین تکلیف ۵۱ هزار میلیارد تومان کالای تملیکی و بازگشت ۹۶ درصد آن به چرخه تولید، در همین ایام انجام شد.»
در حوزه تأمین کالاهای اساسی نیز اقدامات موثری صورت گرفت. غلامرضا نوری، وزیر جهاد کشاورزی، از توزیع ۶۰ هزار تن برنج وارداتی و بیش از ۴۰ هزار تن آرد در بازار خبر داد و تاکید کرد که: «علیرغم شرایط جنگی، با همت همکاران و همراهی مردم، نه‌تنها بازار دچار تلاطم نشد، بلکه قیمت‌ها در بسیاری از اقلام روندی کاهشی یافت.»
بازسازی اقتصاد پس از بحران؛ از تعاونی تا کارآفرینی مردمی
با پایان یافتن بحران نظامی، اکنون نگاه‌ها به سمت بازسازی اقتصادی معطوف شده است. شاکری پیشنهاد کرد که تشکیل تعاونی‌های تولیدی، خدماتی و کشاورزی با مشارکت مردمی، راه‌اندازی طرح‌های اشتغال‌زا مبتنی بر ظرفیت‌های محلی، تسهیل در صدور مجوزها، حمایت از استارت‌آپ‌ها و بخشودگی بدهی‌های مالیاتی و بانکی بنگاه‌های خرد باید جزو اولویت‌های فوری دولت باشد.
وی همچنین بر اهمیت استفاده از سرمایه‌های مردمی در قالب تامین مالی جمعی (Crowdfunding)، تقویت آموزش‌های مهارتی و بسیج داوطلبانه برای بازسازی زیرساخت‌های تخریب‌شده تأکید کرد.
مشارکت مردمی، ستون فقرات اقتصاد در بحران‌ها
تجربه اخیر، بار دیگر نشان داد که اقتصاد مقاومتی بدون مشارکت واقعی مردم، مفهومی ناقص و ناپایدار خواهد بود. به‌ویژه در شرایط بحرانی، مشارکت در مصرف آگاهانه، حمایت از تولید، و حضور فعال در فعالیت‌های اقتصادی، عاملی تعیین‌کننده در حفظ ثبات و کاهش تبعات بحران به شمار می‌رود.
اکنون زمان آن فرا رسیده است که نهادهای تصمیم‌گیر، مشارکت مردمی را از سطح شعار به سطح راهبرد ارتقا دهند و آن را در قالب ساختارهای اجرایی و برنامه‌ریزی نهادینه کنند.
