اختصاصی پیام آشنا- در پی افزایش تقاضای برق در ایران به ویژه در فصول گرم سال، بحران ناترازی برق در کشور به یکی از مسائل اساسی تبدیل شده است.
طبق پیش‌بینی‌های وزیر نیرو، در اوج تابستان سال جاری، تقاضای برق کشور به حدود ۸۵ هزار مگاوات خواهد رسید، در حالی که ظرفیت تولید برق کشور در بهترین حالت تنها ۶۵ هزار مگاوات خواهد بود. این ناترازی به معنای شکاف ۲۰ هزار مگاواتی میان تولید و مصرف برق است که می‌تواند به بحران‌هایی چون خاموشی‌های گسترده منجر شود.
ناترازی برق، چالش‌های موجود و دلایل آن
عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو، در بیانات خود ضمن تشریح مشکلات موجود در صنعت برق، به افزایش شدید مصرف برق در تابستان اشاره کرده است. به گفته وی، در فصل گرما، ۳۵ هزار مگاوات از تقاضای برق کشور به سامانه‌های برودتی همچون کولرها و سیستم‌های تهویه مطبوع تعلق دارد که از مجموع مصرف برق چندین کشور همسایه بیشتر است. این حجم از مصرف به خودی خود فشار زیادی بر شبکه برق وارد می‌کند.
یکی دیگر از عوامل تشدید بحران برق، محدودیت‌های سوختی در فصل سرد سال است. در این فصل، صنعت برق کشور به دلیل مشکلات تأمین سوخت دچار اختلال شد و تعمیرات اساسی نیروگاه‌ها با تأخیر مواجه گردید.
اقدامات وزارت نیرو برای مدیریت بحران
وزیر نیرو در ادامه به برخی از اقدامات اساسی وزارت نیرو برای مقابله با ناترازی برق اشاره کرده است. او بر لزوم بهینه‌سازی مصرف برق و مدیریت صحیح آن تأکید کرد و گفت: “بخش بزرگی از ناترازی برق با استفاده از برنامه‌های مصرف بهینه برق قابل مدیریت است.” وزارت نیرو برای کاهش مصرف برق در تابستان سال جاری، ۳۶ بسته مدیریتی تنظیم کرده و هدف‌گذاری کرده است تا میزان تقاضای برق را حدود ۱۰ هزار مگاوات کاهش دهد.
افزایش ظرفیت تولید برق تجدیدپذیر نیز از دیگر اقدامات مهم در دستور کار وزارت نیرو است. تا به امروز، ۱۱۲۳ ساختگاه جدید برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی شناسایی شده و پیش‌بینی می‌شود که این تعداد تا تابستان به ۲۰۰۰ ساختگاه برسد.
سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر: راهکار بلندمدت
با توجه به ناترازی برق، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر به یکی از اولویت‌های اصلی دولت تبدیل شده است. طبق گزارش‌ها، در هفت ماه گذشته، به طور میانگین ۵۷ مگاوات به ظرفیت تولید برق تجدیدپذیر کشور افزوده شده است. این میزان، جهش چشمگیری در مقایسه با سال‌های گذشته محسوب می‌شود. از آنجا که انرژی‌های تجدیدپذیر به عنوان یک منبع پاک و کم‌هزینه شناخته می‌شوند، دولت در پی جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی به این حوزه است.
علی‌آبادی همچنین تأکید کرد که “بخش خصوصی باید در یک فضای شفاف با خود رقابت کند و دولت تنها در چارچوب الگوی مصرف و در یک بازار قاعده‌مند برق را تولید و توزیع خواهد کرد.”
شناسایی و واگذاری زمین‌های مناسب برای نیروگاه‌های خورشیدی
توانیر اعلام کرده است که تاکنون ۱۱۲۳ ساختگاه مناسب برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی شناسایی شده که مجموع ظرفیت آن‌ها به ۳۸۶۵ مگاوات می‌رسد. این زمین‌ها عمدتاً برای احداث نیروگاه‌های سه مگاواتی در نظر گرفته شده‌اند. پیش‌بینی می‌شود تا تابستان تعداد این ساختگاه‌ها به ۲۰۰۰ مورد برسد. علاوه بر این، ساتبا برق تولیدی نیروگاه‌های خورشیدی را با قیمت ۲۲۰۰ تومان به ازای هر کیلووات‌ساعت خریداری می‌کند و این نرخ احتمالاً در ماه‌های آینده افزایش خواهد یافت.
نقش قوانین جدید در کاهش ناترازی برق
یکی از مهم‌ترین جنبه‌های مقابله با ناترازی برق، تصویب و اجرایی کردن قوانین جدید است. محمد رشیدی، عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با ایسنا به ظرفیت‌های قانونی برای کاهش ناترازی برق در یک تا یک سال و نیم آینده اشاره کرد. به گفته وی، با اجرای قانون برنامه هفتم توسعه، باید تا پایان این برنامه ۳۰ هزار مگاوات ظرفیت تولید از انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر ایجاد شود. وی همچنین بر لزوم تشکیل سازمان بهینه‌سازی انرژی تأکید کرد که می‌تواند نقش مؤثری در کاهش مصرف و افزایش بهره‌وری انرژی ایفا کند.
مشکلات و چالش‌ها در مسیر توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر
با وجود پیشرفت‌های اخیر در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر، این بخش همچنان با چالش‌هایی مواجه است. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها تأمین مالی و دسترسی به زمین‌های مناسب برای احداث نیروگاه‌ها است. همچنین فرآیندهای مجوزدهی و بوروکراسی اداری برای احداث نیروگاه‌ها از دیگر موانع موجود به شمار می‌رود.
با توجه به افزایش تقاضای برق و ناترازی موجود، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر به یکی از راه‌های اصلی برای کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و تأمین برق پایدار تبدیل شده است. با این حال، برای حل کامل بحران برق و جلوگیری از خاموشی‌های گسترده در تابستان‌های آینده، نیازمند همکاری و هماهنگی میان دستگاه‌های مختلف دولتی و بخش خصوصی هستیم. از طرفی، بهینه‌سازی مصرف برق و اجرای صحیح برنامه‌های مدیریتی می‌تواند تأثیر زیادی در کاهش این بحران داشته باشد.
